ارزیابی اثرات محیط‌‌زیستی توسعه در منطقه حفاظت شده باشگل با کاربرد مدل تخریب سیمای سرزمین

Abstract

امروزه اکثر مناطق حفاظت شده در کشور به دلیل کاهش کیفیت، نیازمند پایش و اقدام‌های حفاظتی جدی هستند. مدل تخریب با کمی کردن آثار فعالیت‌‌های انسانی، می‌‌تواند در پایش و بهبود وضعیت این مناطق مورد استفاده قرار گیرد. برای اجرای این مدل در منطقه حفاظت شده باشگل، واحدهای هیدرولوژیک (زیرحوضه‌‌های آبریز) در داخل محدوده منطقه به عنوان واحدهای نشانزد، انتخاب شد. با استفاده از نقشه‌‌های موجود، مشاهده‌های میدانی و نظر کارشناسان، 25 عامل تخریب در کل منطقه شناسایی و شدت آنها تعیین شد، همچنین آسیب‌پذیری اکولوژیکی منطقه با استفاده از نقشه‌های زمین شناسی، فیزیوگرافی، اقلیم، پوشش گیاهی، زیستگاه و ... (16 فاکتور) با ابزار GIS محاسبه و به لحاظ شدت، طبقه‌بندی شد. پس از محاسبه تراکم فیزیولوژیک، ضرایب تخریب در هر یک از واحدها محاسبه و بر اساس نظریه فازی در 6 طبقه و 3 دسته طبقه‌بندی شدند. نتایج نشان داد که به لحاظ کیفیت سرزمین‌‌، 51/8465 هکتار از منطقه )7/34%) در طبقه 2 (مستعد توسعه)، 44/12013 هکتار (23/49%) از منطقه در طبقه 3 (نیازمند بازسازی) و ‌‌3920 هکتار از منطقه (07/16%) در طبقه 5 (نیازمند حفاظت) قرار دارد. به طور‌‌کلی، با توجه به شرایط محلی، بدون توسعه بیشتر، اهداف مدیریت منطقه باید به سمت بازسازی و اقدام‌های حفاظتی پیش رود.