پدیده مدرن سلاح آتشین در تشکیلات نظامی دوره ترکمانان آق قویونلو

Abstract

تسلیحات و فنون نظامی فرایندی از انطباق، بازآفرینی و پیشرفت کمابیش پیوسته داشته و سیر تحول ساخت و به­کارگیری سلاح­های‌ آتشین، نقطه عطفی در تاریخ نظامی­گری بوده است. در این راستا، پژوهش حاضر با استناد به گزارش­های تاریخی، درصدد بررسی روند ظهور پدیده مدرن سلاح آتشین در تشکیلات نظامی دوره ترکمانان آق­قویونلو است. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی ـ تحلیلی و متکی بر منابع کتابخانه­ای و اسنادی است. پرسش محوری پژوهش حاضر این است که سلاح­های آتشین چه تأثیری در عرصه تحولات سیاسی- نظامی دوره ترکمانان آق­قویونلو داشته است؟ نتایج پژوهش نشان می­دهد آق­قویونلوها از سال 823 ق/ 1420 م. به بعد ـ حدود 100 سال قبل از جنگ چالدران ـ با پدیده مدرن سلاح آتشین از جمله توپ آشنایی داشته و در جنگ­های خود از آن استفاده می­کردند. استفاده از سلاح­های آتشین در این دوره، علاوه بر ایجاد رعب و وحشت و تضعیف روحیه نیروی نظامی دشمن و عقب­نشینی دشمن، می­توانست در تغییر سرنوشت جنگ­ها مؤثر واقع شده و در نهایت موجب تغییر موازنه قدرت در عرصه سیاسی ـ نظامی گردد.