ارزیابی ریسک ایمنی سیستم‌های تولیدی با بهره‌گیری از تکنیک 5S (مطالعه موردی: گروه صنعتی بارز)

Abstract

امروزه با پیشرفت و گسترش روز افزون فناوری در سیستم‌های تولیدی، این سیستم‌ها با پیچیدگی‌های مختلفی نظیر پیچیدگی‌ در فرآیندها و فعالیت‌ها روبه‌رو شده‌اند به‌گونه‌ای که موجب شده است دارایی‌های سازمان‌ها، خصوصاً نیروی انسانی، با خطرات و ریسک‌های متنوعی همچون خطرها و ریسک‌های ایمنی روبه‌رو شوند. از این رو شناسایی ریسک‌ها و به‌دنبال آن ارائه اقدام‌های پیشگیرانه جهت کاهش و جلوگیری از بُروز حادثه‌های احتمالی کاملاً لازم و ضروری است. در این زمینه، پژوهش پیش‌رو، با بهره‌گیری از تکنیک نظام‌آراستگی، به‌عنوان تکنیکی کارا و مؤثر در حذف و بهبود موارد نامنطبق با اصول مهندسی، تحت پنج اصل تشخیص، ترتیب، تنظیف، تثبیت و تکلیف و همچنین بهره‌گیری از اصل ارزیابی ریسک ایمنی، به‌عنوان یک اصل جداگانه در این تکنیک، به‌دنبال شناسایی و اولویت‌بندی موارد نامنطبق با اصول 5S و ایمنی است. در همین ارتباط، به منظور بررسی کارایی روش پیشنهادی، مطالعه‌های میدانی و ارزیابی ریسک در گروه صنعتی بارز به‌عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان تایر کشورانجام شد. از این‌رو، در ابتدا چک لیستی به‌منظور پایش ایمنی گروه صنعتی بارز بر اساس استاندارد ایزو 45001 و اصول 5S طراحی شد؛ سپس گزینه‌های چک لیست بر اساس دو شاخص کاربردی بودن و وضعیت فعلی صنعت توسط خبرگان گروه صنعتی بارز، به‌عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان تایر کشور، ارزیابی گردید و در نهایت، با توجه به نتایج به‌دست آمده، گزینه‌های چک لیست ایمنی در نظام آراستگی به‌ترتیب سطح ریسک (ریسک بالا، ریسک متوسط و ریسک کم) اولویت‌بندی شدند.