فهرست‌نگاران نسخ خطی و پژوهشگران معاصر عموماً مفتاح الخزائن را روایت مقدماتی اختیارات بدیعی دانسته‌اند که علی بن حسین انصاری مشهور به حاجی زین العطار شیرازی در 767 قمری نوشته و بعدها در 770 قمری با حذف مقالۀ دوم و افزودن ...

برخی حوزه‌های پژوهشی هستند که در وضعیت «مرزی» به سر می‌برند و تنها به یک حوزۀ دانش اختصاص ندارند، ما امروزه چنین پژوهش‌هایی را «میان‌رشته‌ای» می‌خوانیم و دست‌کم در عالم نظر، بر اهمیت و لزوم انجامشان تأکید می‌کنیم. اما ...

سده‌های چهار و پنج هجری، مقارن با عصر استیلای خاندان بویه بر دستگاه خلافتِ بغداد است. این خاندانِ شیعی علاقۀ زاید الوصفی به نشر دانش در ممالکِ تحت سلطۀ خود داشتند و تمام تلاش خویش را مصروفِ حمایت از دانشمندان و ترویج علوم ...

The stick method is a common and easy way to estimate the object size or its distance to an observer. Today, painters, scouts, artillery observers, woodchoppers, etc. use this method when they have no special rangefinder ...

accepted: 15/03/2021) Abstract Planets occasionally quit their prograde motions and go against their normal direction, said retrogression. Happening for differences in orbital velocities of planets and earth, retrogression ...

بررسی میراث فلاحتی دورۀ اسلامی با تمرکز بر دو موضوع خاک و شیوه‌های بارورسازی آن و ردیابی و مقایسۀ آن با ریشه‌های کلاسیک یونانی و رومی، نمودار تلاش دانشوران و علمای کشاورزی اسلامی برای تکمیل و تنوع‌بخشی در حوزۀ «علوم خاک» ...

مجموعۀ نسخه خطی شمارۀ 772 کتابخانۀ ملی پاریس حاوی رساله‌های متعدد علمی است که هر کدام از ارزش خاصی برخوردارند. از میان رساله‌های این مجموعه، ترجمۀ فارسی رسالۀ مایحتاج الیها الصناع من العمال الهندسیة یا کتاب النجارة  ...

مجموعۀ نسخه خطی شمارۀ 772 کتابخانۀ ملی پاریس حاوی رساله‌های متعدد علمی است که هر کدام از ارزش خاصی برخوردارند. در مقالۀ پیش رو محتوای سه رسالۀ هندسیِ فارسی از این مجموعه بررسی می‌شود که از لحاظ مطالعۀ تاریخ رساله‌های هندسی ...

The treatise called “Kitāb al-Ṭīb" is a work composed by Muḥammad b. al-Ḥasan b. Ibrāhīm al-Khāzin (living in 421/1030), dealing with aromatic substances. There are four known copies of this work, the oldest one (Princeton, ...

در مقالۀ حاضر به معرفی و بررسی کتاب فی إخراج ما فی قوّة الأسطرلاب إلی الفعل و مقالة فی التطریق إلی استعمال فنون الأسطرلابات از ابوریحان محمد بن احمد بیرونی (362- ح 442ق) پرداخته‌ایم. بیرونی در اثر نخست به کاربرد اسطرلاب‌های ...

آموزش‌های مدرسۀ دارالفنون افزون بر گسترش علوم و فنون جدید، بر نگرش به نقاشی و آموزش آن در ایران تأثیر نهاد. نقاشی ایرانی در روند گذار از شیوه‌های سنتی به بازنمایی واقع‌گرایانه مانند شیوۀ کمال‌الملک با آموزش‌های مدرسۀ ...

دانشمندان گذشته بر این عقیده بودند که طبقه‌بندی علوم که بر اساس موضوع علوم و تشابه و تفاوت آنها با یکدیگر انجام می‌شود، تعلیم و تعلّم آنها را آسان‌تر می‌کند. طبقه‌بندی علوم در تمدّن‌های باستان به صورت عمومی، از جمله رده‌بندی ...

نظامِ دیوانیِ حاکم بر ایران از راه‌های گوناگون با عمارت و آبادانی نسبت می‌یافت. از اجزای این رابطه جز اندکی نمی‌دانیم. اما یکی از مجراهای ارتباطِ دیوان با عالمِ معماری مفهومِ خراج و ضوابطِ حاکم بر خراج‌ستانی بود. خراج نسبتی ...