پهنه‌بندی آسیب‌پذیری لرزه‌ای مناطق شهری با در نظر داشتن تأثیر وضعیت کالبدی به کمک تئوری منطق فازی: مطالعه‌ی موردی منطقه‌ی 7 تهران

Abstract

یکی از مهم‌ترین گام‌ها در طرح برنامه‌های بهسازی لرزه‌ای برای مناطق شهری در کلان‌شهرها، تعیین سطح خطرپذیری منطقه می‌باشد. شکی نیست که پیاده‌سازی هدفمند یک برنامه‌ی مدون بهسازی لرزه‌ای می‌تواند مناطق شهری را در برابر آسیب‌های ناشی از رخ‌داد زلزله ایمن کند، اما هزینه‌های اجرایی زیاد و زمان‌بر بودن این طرح‌ها، از جمله اساسی‌ترین مشکلات آن‌ها می باشد. بنابراین، بدیهی است یک برنامه‌ی منسجم بهسازی لرزه‌ای زمانی کارآ خواهد بود که بتواند اولویت‌های اجرایی را از طریقِ شناسایی مناطق و محله‌های پرخطرا، تفکیک نماید و در اولویت نخست، هدف اصلی خود را در راستای بهسازی چنین مناطقی متمرکز سازد. در این مقاله، پهنه‌پندی آسیب‌پذیری لرزه‌ای منطقه‌ی 7 شهر تهران مورد مطالعه قرار می‌گیرد. برای این منظور، ابتدا شاخص‌های اصلی مؤثر بر میزان آسیب‌پذیری این منطقه، شناسایی می‌گردد. سپس، با در نظر داشتن عدم قطعیت‌های موجود در این شاخص‌ها، میزان تأثیر آن‌ها بر روی آسیب‌پذیری منطقه تعیین می‌شود. به‌منظور مدل‌سازی تأثیر هم‌زمان این شاخص‌ها و آموزش داده‌ها، از نرم‌افزار ArcGIS استفاده می‌گردد. نتیجه‌ی این مطالعه، مبین سطح آسیب‌پذیری محلات مختلف منطقه‌ی 7 تهران است. در پایان، نتایج به‌دست آمده به‌صورت نقشه‌ی پهنه‌بندی سطح آسیب‌پذیری منطقه، ارائه می‌گردد. بر اساس این نتایج و با شناسایی محلات یا نواحی با خطر لرزه‌ای بالا، می‌توان تکنیک‌های بهسازی لرزه‌ای منطقه را به‌طور هدفمند پیاده سازی کرد. نتایج حاصل از این مطالعه، دیدی جامع از وضع موجود منطقه‌ی مورد مطالعه ارائه می‌نماید که با استفاده از آن می‌توان برنامه‌های بهسازی لرزه‌ای کارآمد و هدفمند را جهت ایمن‌سازی منطقه پیشنهاد کرد.