برآورد فراسنجه‌های ژنتیکی تولید شیر گاوهای هلشتاین ایران در شرایط استرس گرمایی با استفاده از روش آماری بیزی

Abstract

هدف از انجام این تحقیق بررسی اثر تنش گرمایی بر تولید شیر گاوهای هلشتاین ایران و همچنین برآورد فراسنجه­های ژنتیکی تحت استرس گرمایی بود. به منظور انجام این پژوهش از اطلاعات 587745 رکورد روز آزمون از 70486 رأس گاو شیری مربوط به دوره­ی شیردهی اول که از 645 گله توسط مرکز اصلاح نژاد و بهبود تولیدات دامی کشور جمع­آوری شده بود، استفاده گردید. همچنین اطلاعات هواشناسی مورد نیاز از سازمان هواشناسی کشور تهیه گردیده و مقدار عددی شاخص دما-رطوبت (THI) در روز آزمون محاسبه و در مدل قرار داده شد. ابتدا جهت انجام آنالیز آماری و بررسی اثرات معنی­داری، اثرات ثابت گله-سال-ماه رکوردگیری، سن-سال-فصل زایش، دفعات دوشش، ماه رکوردگیری و شاخص دما-رطوبت با استفاده از رویه­ی GLM نرم­افزار SAS مورد بررسی قرار گرفت. سپس برآورد فراسنجه­های ژنتیکی تحت شرایط استرس گرمایی با استفاده از مدل رگرسیون تصادفی و روش آماری بیزی مبتنی بر نمونه­گیری گیبس انجام گرفت، برای این ­منظور از نرم­افزار GIBBS3F90 استفاده شد. نتایج آنالیز اثرات ثابت نشان داد که کلیه­ی اثرات ثابت مورد بررسی بر روی صفت تولید شیر کاملاً معنی­دار بودند. نقطه­ی آستانه برای شاخص دما- رطوبت 72 به دست آمد، به طوری که با افزایش شاخص از 72 به بالا تولید شیر کاهش ­یافت. بر اساس نتایج، به ازای هر واحد افزایش در شاخص THI، تولید شیر به میزان 056/0- کاهش پیدا کرد. دامنه­ی وراثت­پذیری برای تولید شیر 22/0-10/0 و همبستگی بین شاخص THI و تولید شیر 1/0 تا 9/0 برآورد گردید. بالاترین مقدار وراثت­پذیری صفت تولید شیر مربوط به بازه­ی زمانی که حیوانات در اواخر دوره­ی شیردهی و شاخص THI در کم­ترین میزان بود.