اثرات 1 و 25 دی هیدروکسی کوله کلسیفرول (کلسیتریول) و عصاره هیدروالکلی ریشه گیاه دارویی پنیر باد (Withania coagulans) بر پاسخ ایمنی و ریخت شناسی روده جوجه های گوشتی

Abstract

این آزمایش به منظور بررسی اثرات 1 و 25 دی هیدروکسی کوله کلسیفرول [1, 25 (OH)₂ D₃] (کلسیتریول) و عصاره‌ی هیدروالکلی میوه گیاه دارویی پنیر باد (<em>Withania coagulans</em><em>) </em>بر پاسخ ایمنی و ریخت‌شناسی روده‌ی کوچک جوجه‌های گوشتی طراحی گردید. تیمارها در قالب فاکتوریل (2<strong>×</strong>3<strong>×</strong>2) شامل جیره‌ی کنترل مثبت با سطح کافی کلسیم و کنترل منفی (کاهش 30 درصدی سطح کلسیم)، 3 سطح عصاره‌ی پنیرباد (صفر، 100 و 200 میلی‌گرم در کیلوگرم جیره) و 2 سطح 1 و 25 دی هیدروکسی کوله کلسیفرول (صفر و 5/0 میکروگرم در کیلوگرم جیره) بود. تعداد 600 قطعه جوجه‌ی گوشتی یک روزه راس 308 به صورت تصادفی در 60 تکرار و 10 پرنده در هر کدام توزیع گردید. هر تیمار دارای 5 تکرار (50 پرنده در هر تیمار) بود. جیره‌های آزمایشی به طور نامحدود در اختیار جوجه‌ها از 1 تا 42 روزگی قرار گرفت. برای بررسی ایمنی هومورال، از ارزیابی پاسخ نسبت به SRBC استفاده گردید. برای این منظور دو تزریق در روزهای 25 و 32 دوره‌ی آزمایش برای تعیین پاسخ آنتی‌بادی اولیه و ثانویه انجام شد. برای بررسی ایمنی سلولی ازدیاد حساسیت تأخیری نسبت به فیتوهماگلوتینین در سن 37 روزگی ارزیابی گردید. در سنین 21 و 42 روزگی یک پرنده از هر تکرار کشتار و وزن اندام‌های لنفاوی اندازه‌گیری و 5/1 سانتی‌متر از بافت ژژونوم به منظور تعیین خصوصیات ریخت‌شناسی جدا گردید. نتایج آزمایش پاسخ ایمنی هومورال نشان داد کاهش سطح کلسیم جیره و مکمل سازی پنیرباد و کلسیتریول اثر قابل ملاحظه‌ای بر عیار آنتی‌بادی ضد SRBC ندارد. ارزیابی ایمنی سلولی نشان داد که مکمل سازی پنیر باد و کلسیتریول تأثیری بر ضخامت پوست محل تزریق (پرده‌ی بین انگشتان) ندارد. در 42 روزگی تغذیه‌ی جیره‌ی کنترل منفی منجر به کاهش معنی‌دار وزن طحال و مکمل سازی پنیرباد در سطح 200 میلی‌گرم در کیلوگرم منجر به افزایش معنی‌دار وزن تیموس گردید. نتایج ریخت‌شناسی روده نشان داد که مکمل‌سازی پنیرباد در سطح 200 میلی‌گرم در کیلوگرم منجر به کاهش طول پرز در سن 42 روزگی می‌گردد. به نظر می‌رسد سطح کلسیتریول مورد استفاده در این آزمایش کم‌تر از سطوح مورد نیاز آن برای تغییر پارامترهای ریخت‌شناسی روده و پاسخ ایمنی باشد.