ارائه یک شاخص کیفیت برای رودخانه‌های ایران

Abstract

رودخانه‌ها از جمله منابع آب شیرین هستند که در معرض مقادیر مختلف آلاینده‌ها‌ قرار دارند. لذا داشتن آگاهی از تغییرات کیفی آب رودخانه‌ها الزامی است. یکی از روش‌های تحلیل و تفسیر مشخصه‌های کیفی آب، استفاده از شاخص‌های کیفیت آب است. در پژوهش حاضر نوع و وزن متغیرهای موجود در شاخص‌های کیفیت آب معتبر داخلی و بین‌المللی مورد بررسی آماری قرار گرفته است. سپس منحنی‌های شاخص عملکرد متغیرهای منتخب، بر اساس محدوده مجاز غلظت آلاینده‌ها در آیین‌نامه‌ها و استانداردهای مختلف تولید شده است. در گام بعد با استفاده از روش دلفی 9 متغیر مؤثر بر کیفیت آب ایران انتخاب گردیده و وزن آن‌ها بر اساس روش تحلیل سلسله مراتبی به دست آمده است. به ارزش‌های کیفی اعلام شده توسط متخصصین، منحنی‌های با درجه همبستگی بالا برازش داده شده و در نهایت تابع میانگین هندسی برای جمع‌بندی زیرشاخص‌ها و به دست آوردن عدد نهایی شاخص مد نظر قرار گرفته است. مقدار شاخص تدوین شده برای رود کارون محاسبه شده و نتایج آن با شاخص‌های موجود مقایسه شده است. نتایج حاصله حاکی از تفسیر متفاوت‌تر کیفیت آب در این مورد مطالعاتی توسط شاخص تدوین شده نسبت به شاخص‌های دیگر است.