کاربست مدل های همادی آمریکای شمالی در پیش بینی فصلی بارش گستره ی ایران

Abstract

ارزیابی برونداد مدل‌های گردش کلی جفتشده جو-اقیانوس در پیش‌بینی متغیرهای اقلیمی توجه جهانی با به‌خود جلب کرده است. در کشور ایران نیز در صورت مشخص شدن مهارت مناسب سامانه‌‌های پیش‌بینی فصلی دینامیکی اقلیمی در یک دوره بلندمدت (بازپیش‌بینی) می‌توان از پیش‌بینی‌های فصلی بهنگام در کمک به تصمیم‌سازان در برنامه‌ریزی با پیش‌دیدهای فصلی و ماهانه استفاده نمود. تعیین مهارت مدل‌های دینامیکی باید برای فصول هدف و وابسته به پیش‌دید و شرایط آغازین مورد ارزیابی قرار گیرد. در این پژوهش، برونداد 8 سامانه پیش‌بینی فصلی از پروژه مدل‌های همادی چندگانه آمریکای شمالی متشکل از 102 عضو همادی برای کشور ایران مورد ارزیابی قرار گرفته است. این تحلیل برای نیمه اول سال آبی که بیش‌ترین سهم بارش در اکثر مناطق محدوده مورد مطالعه را به‌خود اختصاص می‌دهد، انجام شده است. بدین‌منظور همبستگی بی‌هنجاری‌های بارش برونداد مدل‌های همادی آمریکای شمالی با اطلاعات برآوردشده سنجش از دور بر اساس شبکه عصبی مصنوعی برای داده‌های رکورد اقلیمی بارش (PERSIANN-CDR) برای سه فصل، در سه پیش‌دید با آغازگری‌های مختلف مورد ارزیابی گرفت. هم‌چنین، اریبی برونداد مدل‌های آمریکای شمالی برای دوره 1983-2013 محاسبه شد. نتایج نشان می‌دهد که همبستگی میان بی-هنجاری‌های بارش مدل‌های آمریکای شمالی با داده‌های بارش برآوردشده (مشاهداتی) در اکثر مناطق کشور ایران بالا است. مشخص شد در اکثر سلول‌های واقع در کشور ایران، اریبی مدل‌های ارزیابی شده بین 1 تا 1- میلی‌متر در روز است. نتایج این پژوهش، ضرورت توسعه همادی مدل‌های چندگانه برای تصحیح خطای سامانمند، مقیاس‌کاهی و تولید پیش‌بینی‌های احتمالاتی را در پیش‌بینی بارش حوزه‌های آبریز درجه 2 کشور ایران نشان می‌دهد.