تحلیل پایداری تأمین و تقاضا مبتنی بر بیلان آب، حرکت بسوی تدوین یک شاخص ترکیبی (مطالعه موردی: حوضه آبریز اهرچای)

Abstract

برنامه‌ریزی برای سیستم‌های آبی در جهت آمادگی برای توسعه، نیازمند مطالعات آتی به جهت تخمین سطوح پایداری برای تقاضا می‌باشد. از این رو در این مطالعه، از سه روش جهت تخمین سطوح پایداری برای تأمین و تقاضای آب در یک مطالعه موردی در حوضه آبریز اهرچای در ناحیه شمال شرقی ایران استفاده شده است. در روش اول، جریانات داخلی و منشاء و استفادههای نهایی از کل منابع برای هر زیر سیستم تخمین زده شده‌ است و در نهایت با کمک روش ورودی-خروجی بیلان، شاخص استفاده پایدار از منابع آب محاسبه شده است. در روش دوم از یک مدل شبیه‌سازی، برای تخمین اطمینانپذیری، برگشتپذیری و آسیبپذیری حوضهی آبریز جهت محاسبهی شاخص پایداری استفاده شده است. در روش سوم نیز جهت ارزیابی نحوه حرکت به سمت توسعه پایدار، شاخص ارزیابی توسعه پایدار محاسبه شده است. پارامترهای مدنظر در این شاخص، شاخص بهرهوری، اختلاف بین عرضه و تقاضا، درصد نیاز تأمین شده و یک شاخص جهت ارزیابی کاهش حجم ذخیره آبخوان است. در نهایت این روش‌ها باهم مقایسه شده و یک شاخص ترکیبی شامل شاخصهای مذکور توسعه داده شد. این شاخص می‌تواند جهت ارزیابی و بهبود وضعیت پایداری تأمین و تقاضای آب تحت سناریوهای مختلف مدیریتی مورد استفاده قرار گیرد.