بررسی و برآورد رسوبگذاری رودخانه قزل اوزن در مخزن سد سفیدرود با استفاده از مدل

Abstract

سدها از مهم ترین سازه‌ها و بناهای آبی هستند و تخمین حجم رسوبات ورودی به مخزن و نحوه توزیع آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. رودخانه قزل اوزن نقش مهمی در تأمین آب و رسوبگذاری مخزن سد سفیدرود دارد. در این تحقیق با استفاده از نقشه‌های DEM منطقه و اطلاعات دبی جریان و رسوب رودخانه قزل اوزن در ایستگاه گیلوان و آمار رسوبات خروجی از سد در ایستگاه رودبار با طول آماری 30 ساله، به شبیه‌سازی هیدرولیک جریان و رسوب در 14 کیلومتر پایانی رودخانه قزل اوزن منتهی به مخزن سد سفیدرود به کمک مدل HEC-RAS و در نتیجه به محاسبه ظرفیت انتقال رسوب رودخانه پرداخته شد. همچنین دبی با دوره بازگشت های مختلف با استفاده از نرم افزار SMADA محاسبه و مورد استفاده قرار گرفت. مقایسه داده‌های اندازه‌گیری شده و محاسباتی بیانگر این است که رابطه ایکرز- وایت با داشتن کمترین خطا نسبت به سایر روابط انتقال رسوب برآورد بهتری دارد. همچنین بررسی وضعیت فرسایش و رسوبگذاری رودخانه قزل اوزن با استفاده از معیارهای هالستروم و شیلدز نشان می دهد، در مقاطع نمونه‌برداری شده وضعیت هیدرولیکی جریان به گونه‌ای است که رودخانه در وضعیت فرسایش قرار دارد.