تحلیل ابعاد مأموریت هیدرولیکی در هیدروپلیتیک ترکیه

Abstract

چالش‌های نوین جهانی از جمله میل شدید به توسعه‌یافتگی و تغییر اقلیم سبب پررنگ شدن پیوند آب،سیاست و امنیت شده به گونه‌ای که منابع آبی به یک ابزار نرم برای پیشبرد اهداف و نفوذ سیاسی تبدیل شده است. ازاین‌رو،توجه به اندرکنش پویا و درهم‌تنیده آب و سیاست درکنار عواملی همچون تغییرات اقلیمی در نقاط مختلف دنیا،بویژه درمنطقه بشدت پرتنش غرب آسیا،ازاهمیت بسیار زیادی برخوردار شده است. درمیان کشورهای غرب آسیا،ترکیه از جمله کشورهایی است که در دهه‌های اخیر درصدد استفاده‌ بیش از پیش از منابع آبی خود در راستای ایجاد قدرت اقتصادی، پیشبرد راهبردهای سیاسی و دستیابی به هژمونی آبی بوده است. این مقاله باروش توصیفی و تحلیلی و با اتکاء به منابع کتابخانه ای به تشریح مأموریت هیدرولیکیِ ترکیه در قالب سه دسته از پروژه های آبی داخلی و ملی‌سازی آب‌های این کشور، طرح‌های انتقال آب از ترکیه به کشورهای مجاور و فرصت‌سازی از منابع آب و در نهایت،پروژه‌های آبی بین‌المللی و مشروعیت‌سازیِ اقدامات هیدروپلیتیکی این کشور میپردازد و ارتباط این طرحها با رویکرد هیدروپلیتیکی این کشور را مورد واکاوی قرار میدهد. علاوه بر این، نشان داده خواهد شد ترکیه چگونه در ظاهر و صرفاً در مقام اظهارنظر از دکترین حاکمیت مطلق سرزمینی تغییر رویکردداده است اما در عمل سعی دارد بنابر دکترین عمق استراتژیک و به واسطه‌ رویکرد مأموریت هیدرولیکی،کشورهای مجاور و برخی کشورهای غیر مجاور خود را وابسته به اقدامات هیدروپلیتیکی خود نماید. ایجاد وابستگی به ضروری‌ترین منبع برای حیات بشر، یکی از استراتژی‌ها و ابزارهای ترکیه برای کسب قدرت در منطقه بشدت بحرانی غرب آسیا است.