ارزیابی کارائی منابع بارشی بازتحلیل شده و مبتنی بر تکنیکهای سنجش از دور جهت مدلسازی هیدرولوژیکی با استفاده از مدل بزرگ مقیاس VIC-3L

Abstract

باتوجه به گسترش روز افزون تکنولوژی‌های ماهواره‌ای و قدرت محاسبات رایانه‌ای، پایگاه‌های بارشی با توان تفکیک زمانی و مکانی مختلفی ایجاد شده است که بر خلاف ایستگاه‌های زمینی دارای پوشش مکانی بسیار زیادی می‌باشند. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی کارائی پایگاه‌‌های بارشی باز تحلیل شده ECMWF و PERSIAN جهت مدلسازی هیدرولوژیکی با استفاده از مدل بزرگ مقیاس VIC-3L در حوضه آبریز سفیدرود پرداخته شده است. نتایج حاصل از ارزیابی آماری حاکی از آن است که در مقیاس زمانی روزانه پایگاه ECMWF با دارا بودن ضریب همبستگی معادل 83/0 با داده-های زمینی از عملکرد بسیار بهتری نسبت به پایگاه PERSIAN برخوردار می‌باشد. هرچند در مقیاس زمانی ماهانه هر دو پایگاه بارشی مذکور دارای عملکرد تقریباً مشابهی می‌باشند و در بیشتر بخش‌های حوضه دارای ضریب همبستگی بالای 8/0 با داده‌های زمینی هستند. همچنین نتایج حاصل از اجرای مدل هیدرولوژیکی نشان داد که علی‌رغم پائین بودن توان پایگاه PERSIAN در تخمین بارش در سطح حوضه، عملکرد آن در شبیه‌سازی هیدروگراف جریان خروجی از حوضه در هر دو مقیاس زمانی روزانه و ماهانه نسبت به پایگاه ECMWF بسیار بهتر می‌باشد. به عنوان مثال، ضریب کارائی نش-ساتکلیف (NS) بدست آمده در دو مقیاس زمانی روزانه و ماهانه در صورت استفاده از داده‌های PERSIAN به ترتیب در حدود 80/0 و 88/0 می‌باشد و این در حالیست که در صورت استفاده از داده‌های ECMWF مقادیر مذکور به ترتیب معادل 67/0 و 72/0 خواهد بود. همچنین در صورت استفاده از داده‌های PERSIAN میزان خطای مدل هیدرولوژیکی در برآورد دبی‌های اوج هیدروگراف جریان تا مقدار زیادی کاهش می‌یابد.