استفاده از ترکیب منطق فازی و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی بمنظور مکانیابی تصفیه‌خانه‌های غیر‌متمرکز فاضلاب استان قم

Abstract

در سال‌های اخیر توجه ویژه‌ای به بحث آلودگی آب‌ها شده است که یکی از دلایل آن، کم‌آبی یا خشکسالی است. یکی از روش‌هایی که به برون‌رفت از این بحران کمک شایانی می‌کند، استفاده مجدد از پساب است. در شهرهای بزرگ فاضلاب کل شهر در قالب یک شبکه جمع‌آوری شده و در یک تصفیه‌خانه فاضلاب متمرکز تصفیه می‌گردد. این رویکرد از جنبه‌های مختلف از جمله هزینه‌های جمع‌آوری فاضلاب، ریسک حوادث غیرمترقبه و استفاده مجدد از پساب تصفیه شده دارای محدودیت‌های زیادی است. در شهرهای با جمعیت کمتر، استفاده از تصفیه‌خانه متمرکز ممکن است از لحاظ زیرساختی و هزینه‌های عملیاتی مساله داشته باشد. برای این شرایط استفاده از تصفیه‌خانه‌های فاضلاب غیرمتمرکز در پژوهش‌های مختلف توصیه شده است. لذا شناسایی و مکانیابی جوامعی که دارای بیشترین پتانسیل برای استفاده از تصفیه‌خانه‌های غیرمتمرکز هستند بسیار ضروری است. در این تحقیق با استفاده از ترکیب منطق فازی و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، استان قم و مراکز جمعیتی آن مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته و جوامعی که بیشترین پتانسیل اجرای تصفیه‌خانه‌های غیرمتمرکز را دارند مکانیابی شده و به هر کدام از این جوامع یک اندیس فازی-سلسله مراتبی تعلق گرفته است. بر این اساس برای استان قم مراکز جمعیتی که بیشترین پتانسیل احداث تصفیه‌خانه‌های غیرمتمرکز را دارند بصورت صرم، ورناچ، جنداب، ورجان و کهک اولویت می‌یابد. در پایان برای روستاهای تحت مطالعه مقایسه میزان هزینه احداث شبکه جمع‌آوری فاضلاب تصفیه‌ غیرمتمرکز با روش متمرکز در مدل WPM انجام شد. نتایج این مطالعه نشان داد که روش غیرمتمرکز نسبت به روش متمرکز چندین برابر کم هزینه‌تر است.