ضرورت تغییر رویکرد در مدیریت محیط‌های طبیعی کشور قسمت سوم: ضرورت تعدیل تقاضای زمین از منابع‌طبیعی

Abstract

تغییر کاربری اراضی در منابع­طبیعی بزرگترین تهدید محسوب می­شود. این تغییر به صورت قانونی و هم­چنین غیرمجاز اتفاق می­افتد. بزرگترین متقاضیان قانونی زمین، بخش معادن، بخش کشاورزی، توسعه زیرساخت‌ها، پروژه‌های عمرانی، راه، راه آهن، صنایع، خطوط انتقال نیرو، نفت و گاز و توسعه حریم شهرها و روستاها است. روش­های غیرقانونی و غیر مجاز هم به­طور عمده در بخش کشاورزی به­صورت مستمر توسط زارعین اتفاق می­افتد، به­تدریج از حاشیه مزارع خود به حریم عرصه­های طبیعی تجاوز می­کنند به­طوری­که تمامی دیم­زارها های کشور، عرصه‌های تخریب یافته مراتع و جنگل­های کشور هستند. سوال اساسی که در ساختار مدیریتی منابع­طبیعی کشور مطرح است این است که چگونه تقاضا برای زمین را باید تعدیل کرد و آن را در راستای حفظ اکوسیستم­های طبیعی مدیریت نمود. تغییر کاربری با دو روش در تخریب رویشگاه­ها نقش بازی می­کند. اول از طریق تخریب کامل اکوسیستم و دوم از بین بردن یکپارچگی آنها. خروجی این تخریب زمینه زوال اکوسیستم­ها و انقراض گیاهان و جانوران را فراهم می­کند که متاسفانه اصلا جبران­پذیر نیست. راهبرد کاهش تقاضا برای زمین از عرصه­های طبیعی کشور را به روش­های مختلف می­توان پیگیری نمود: