بررسی اثرات تغییراقلیم بر منحنی فرمان بهره‌برداری سدها (مطالعه موردی سد دز)

Abstract

در این مطالعه، روشی به‌منظور بررسی فرض نیاز به تغییر در منحنی فرمان مخازن سدها، در دوره آتی و در شرایط رخداد تغییراقلیم ارائه شده است. بدین‌منظور، با هدف سازگاری میزان رهاسازی از سد با شرایط اقلیمی آینده، مدلی برای ارزیابی اثرات تغییراقلیم بر عملکرد مخزن پیشنهاد شده است. روش پیشنهادی شامل مدل LARS-WG برای تبدیل خروجی‌های مدل CGCM تحت سه سناریوی انتشار A1B, A2, B1 به مقیاس محلی، مدل IHACRES جهت شبیه‌سازی جریان ورودی به مخزن در دوره آتی (2030-2017) (واسنجی شده با آمار دوره پایه (2006-1993)) و مدل بهینه‌سازی فراکاوشی الگوریتم ژنتیک (GA) جهت بهینه‌سازی مقدار آب رهاسازی از مخزن می‌باشد. درنهایت، منحنی فرمان بهره‌برداری سد برای دوره زمانی گذشته و آینده (در سه سناریوی A1B, A2, B1‌) محاسبه‌شده است. نتایج کاربرد متدولوژی پیشنهادی در تعیین منحنی فرمان سد دز در استان خوزستان، نشان داد که علیرغم اصلاح منحنی فرمان با هدف حداقل میزان کمبودها، در شرایط تغییراقلیم در دوره آتی، شاخص تأمین آب، کاهش می‌یابد که میزان این کاهش حدود 7/1 تا 7/5 درصد در شرایط رخداد سناریوهای A2، B1 و A1B بوده است. در صورت عدم اصلاح منحنی فرمان، میزان کمبودها به ‌مراتب بیشتر خواهد بود. درنهایت باید گفت که نادیده گرفتن اثر تغییراقلیم و استفاده از نحوه بهره‌برداری از مخزن دوره پایه برای دوره آینده، موجب کاهش درصد تأمین آب برای تخصیص‌های در نظر گرفته ‌شده خواهد شد.