تصویر اسلام به روایت کاریکاتور‌های غربی بعد از 11 سپتامبر

Abstract

کاریکاتور همچون رسانه‌ای مستقل یا از طریق ارائه از رسانه‌های دیگر، سهم عمده‌ای در ارتباطات میان‌فرهنگی داشته و چه‌بسا مناسبات ملت‌ها، اقوام و دولت‌ها را دستخوش تغییرهای جدّی کرده است. نمونه‌هایی از این تأثیرگذاری را می‌توان در بحث کاریکاتورهای موهن دانمارکی مشاهده کرد. بر این اساس و با هدف شناخت بیشتر از کاریکاتورهای غربی دربارة اسلام، این مقاله در صدد آن است که با بهره‌برداری از شیوة تحلیل محتوا، کاریکاتورهای غربی دربارة اسلام و انگاره‌های موجود در آن‌ها را مطالعه و بررسی کند. در این زمینه، نظریة برجسته‌سازی و تئوری اقناع و متقاعدسازی، مبنای نظری تحقیق قرار گرفته است. روش نمونه‌گیری نیز غیراحتمالی سهمیه‌ای است. نتایج این بررسی نشان می‌دهد که کاریکاتورهای غربی مؤکدانه اسلام و مسلمانان را دین خشونت و دشمن غرب و ارزش‌های تمدنی غرب معرفی کرده‌اند و تأثیر عمده‌ای در گسترش پدیدة اسلام‌هراسی در جهان، به‌ویژه غرب داشته‌اند.