تحلیل منطقه‌ای حداکثر بارش‌های 24 ساعته با استفاده از گشتاورهای خطی در مناطق خشک (مطالعه موردی: استان یزد)

Abstract

<span>مقدار بیشینه بارش 24 ساعته یکی از متغیرهای مهم در طرح های آبیاری و زهکشی، آبخیزداری و طراحی سازه های آبی است. از این متغیر برای محاسبه بارش های کوتاه مدت 6 ساعته و سیلاب طرح استفاده می شود. تحلیل ایستگاهی و منطقه ای بیشینه بارش 24 ساعته برای طرح های اقلیم‌شناسی ضروری است و می تواند گامی مثبت و کارا در تحلیل رگبارها و سیلاب های مولد باشد. تحلیل فراوانی منطقه‌ای بر اساس تعیین همگنی و تعیین تابع توزیع مناسب برای هر منطقه صورت می گیرد. در پژوهش حاضر از روش گشتاورهای خطی برای تحلیل فراوانی منطقه ای بیشینه بارش 24 ساعته، 18 ایستگاه هواشناسی استان یزد استفاده شده است. با استفاده از روش خوشه‌بندی Ward ایستگاه‌های مورد بررسی به دو منطقه همگن تقسیم شد. همگنی به‌دست آمده از روش خوشه‌بندی Ward، با معیار ناهمگنی هاسکینگ و والیس شد. بعد از اطمینان از همگنی نواحی بدست آمده، با استفاده از آماره Z، توزیع مقادیر حد تعمیم یافته به عنوان بهترین تابع توزیع منطقه ای برای هر دو منطقه همگن انتخاب شد. در پایان مولفه های توزیع فراوانی به روش گشتاورهای خطی به صورت منطقه ای و ایستگاهی محاسبه و عملکرد آن‌ها با روش تعیین احتمال وقوع ویبول با استفاده از دو آمارة RMSE و RRMSE مورد مقایسه قرارگرفت. بر پایه نتایج ، برآوردهای منطقه‌ای و ایستگاهی در دروه بازگشت های کمتر از 10 سال تفاوت چندانی نداشته و مقدار خطای محاسباتی کم است، ولی با بالا رفتن دوره بازگشت این تفاوت محسوس است. می توان گفت که مقدارهای منطقه ای به ترتیب در منطقه همگن اول و دوم، در حدود 80% و 70% موارد نسبت به مقدارهای ایستگاهی، برآوردهای قابل اعتمادتری از خود نشان می دهد.</span><br />