مقایسة قابلیت گیاه پالایی دو گونة عرعر (آسمان‌دار) و زبان گنجشک در حذف نیترات و فسفات آب

Abstract

<span lang="AR-SA">آلودگی­های محیط زیست به­عنوان یکی از مهم­ترین چالش­های جوامع بشری است. نیترات و فسفات دو آلایندة مهم­اند که توسط کود­های شیمیایی ایجاد و سبب آلودگی محیط، از جمله منابع آب، می­شوند. روش­های مختلفی برای پالایش آلودگی­های محیط زیست وجود دارد اما با توجه به حساس و شکننده­بودن اکوسیستم‌­های بیابانی، فرآیند گیاه­پالایی روشی مناسب برای پالایش آلودگی ناشی از سیستم­های کشاورزی است. پژوهش حاضر برای بررسی قابلیت گیاه­پالایی نیترات و فسفات آب با استفاده از گونه­های عرعر (آسمان­دار) </span><span dir="LTR">Ailanthus altissima Mill</span><span lang="AR-SA"> و زبان گنجشک </span><span dir="LTR">Fraxinus excelsior L.</span><span lang="AR-SA"> به­صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کاملاً تصادفی انجام شد. بدین منظور درمجموع تعداد 96 نهال از دو گونة یادشده در اسفند­ماه سال 1393 در اراضی دانشگاه صنعتی اصفهان مستقر شد. در این مطالعه از سطوح مختلف 5، 10 و 50 میلی­گرم در لیتر فسفات و 5، 10و 50 میلی­گرم در لیتر نیترات برای هر گونه و همچنین نمونة شاهد خاک بدون گیاه با سه تکرار استفاده شد. گونه­ها به</span><span dir="LTR">­</span><span lang="AR-SA">صورت سه تکرار با غلظت­های 5، 10 و 50 میلی­گرم در لیتر فسفات و نیترات کاشته شدند. سپس مقدار حذف آلایندة نیترات و فسفات اندازه­گیری شد و تجزیه و تحلیل آماری صورت گرفت. نتایج نشان داد که مقدار حذف نیترات در هفتة اول در سه غلظت 5، 10 و 50 میلی­گرم در لیتر در گونة عرعر به­مقدار 53/74، 23/75 و95/79 درصد و در گونة زبان گنجشک 04/79، 65/80 و 97/83 درصد بود. همچنین مقدار حذف فسفات در هفتة اول در غلظت­های 5، 10 و 50 میلی­گرم در لیتر در گونة عرعر به­مقدار 10/74، 18/77 و 81/82 درصد و در گونة زبان گنجشک به­مقدار 16/74، 87/79 و 56/83 درصد بود. نتایج تحلیل واریانس نشان داد بین دو گونة عرعر و زبان گنجشک به­لحاظ مقدار قابلیت گیاه­پالایی آن­ها در حذف نیترات و فسفات با اطمینان 99 درصد تفاوت معنی­دار وجود دارد. </span>