برآورد فراوانی، سرعت و جهت بادهای فرساینده و مولد طوفان‌های گردوغبار و ریز گردها در سطح استان یزد با استفاده از تحلیل گلباد، گلطوفان و گلماسه

Abstract

فرسایش بادی و وقوع پدیده ریزگردها ازجمله معضلات استان یزد است که هرساله خسارات پیدا و پنهان فراوانی را به این استان وارد می‌نماید. تحلیل وضعیت بادهای فرساینده و برآورد جهت نهایی جریان حمل ماسه ازجملهازجمله مطالعات پایه‌ای است که می‌تواند در اجرای موفق‌تر طرح‌های مبارزه با فرسایش بادی کارساز باشد. در این تحقیق تلاش گردید تا با استفاده از تحلیل فراوانی سمت و سرعت باد و محاسبه پتانسیل حمل ماسه توسط باد و بهره‌گیری از گلباد، گلطوفان و گلماسه چشم‌اندازی از سیمای فرسایش بادی در سطح استان یزد ارائه شود. نتایج حاصل نشان داد که توزیع زمانی بادهای فرساینده به گونه‌ای است که عمده آنها در فصول بهار و تابستان رخ می‌دهد و در فصل پاییز میزان وقوع بادهای فرساینده در سطح استان دارای کمترین مقدار است. همچنین براساس این تحقیق میانگین درصد بادهای فرساینده و یا بادهایی که قادر به تولید گرد و غبار و ریزگرد می‌باشند در سطح استان بین 4/6 درصد در شهرستان یزد و 6/23 درصد در شهرستان هرات متغیر است که اگر به تعداد روزهای سال تعمیم داده شود به‌طور میانگین می‌توان 44 روز طوفانی را در سطح استان انتظار داشت. لذا اگرچه فراوانی بادهای فرساینده و طوفانزای با سرعت آستانه بیش از 6 متر برثانیه در سطح استان عموماً از 14 درصد تجاوز نمی‌کند ولی با این حال مهم‌ترین نقش را در وقوع فرسایش و بروز گرد و غبار در سطح استان ایفا می‌کنند که عموماً از سمت جنوب غرب و غرب آغاز شده و به سمت شرق تا شمال شرق جریان دارند.