بررسی تیمارهای پیش سرمادهی و خراش دهی (شیمیائی و فیزیکی) در شکستن خواب بذر خردل وحشی arvensis S

Abstract

به منظور یافتن روشهای شکستن خواب بذر خردل وحشی(arvensis Sinapis ،(آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً<br /> تصادفی با 3 تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان در سال 1389 انجام شد. بذرها به سه قسمت تقسیم شدند و<br /> دو قسمت از آن به ترتیب به مدت دو و چهار هفته در دمای 4 درجه سانتیگراد در شرایط مرطوب (سرمادهی مرطوب) بهطور یکنواخت<br /> نگهداری شدند و یک قسمت از بذرها نیز در شرایط آزمایشگاه و در دمای معمولی قرار گرفتند. سپس 9 تیمار شکستن خواب مکانیکی و<br /> شیمیایی شامل تیمار بذرها با استفاده از اسید جیبرلیک با غلظت 500 ،1500 و 2000 قسمت در میلیــون؛ 1 ،2 و 4 دقیقه فرو بــردن در<br /> اسید سولفوریک و 1 ،2 و 3 دقیقه خراشدهی با سنباده برای سه قسمت بذر اعمال و سرعت، یکنواختی و درصد جوانهزنی آنها بررسی<br /> شد. همچنین به منظور تعیین تأثیر تیمارها بر نفوذپذیری پوسته بذر به آب، روند زمانی جذب آب بذرها پس از اعمال تیمارها مطالعه<br /> گردید. نتایج آزمایش حاکی از تأثیر معنیدار تیمارهای پیش سرمادهی و خراشدهی و اثر متقابل آنها بر ویژگیهای جوانهزنی بود.<br /> براساس نتایج، برای شرایط عدم سرمادهی مرطوب و دو هفته سرمادهی مرطوب، مؤثرترین تیمارها، تیمار قرار دادن بذرها در اسید<br /> جیبرلیک با غلظت 1500 و 2000 قسمت در میلیون بهمدت 24 ساعت و بهدنبال آنها تیمار 2 دقیقه خراشدهی مکانیکی بود. بدون استفاده<br /> از تیمار پیش سرمادهی، درصد جوانهزنی در تیمار 24 ساعت غوطهوری در اسید جیبرلیک با غلظت 1500 و 2000 قسمت در<br /> میلیون(ppm(و دو دقیقه خراشدهی مکانیکی به ترتیب 5/58 ،56 و5/47 درصد مشاهده شد. با وجود دو هفته سرمادهی مرطوب درصد<br /> جوانهزنی این تیمارها با اندکی افزایش درحدود 25/77 ،5/76 و52/53 درصد بود، درحالیکه در شرایط 4 هفته سرمادهی مرطوب درصد<br /> جوانهزنی در تیمارهای فوق به ترتیب حدود 77 ،65 و 66 درصد کاهش نشان داد. در پایان مشخص شــد که بهترین تیمــار جهت کاهش<br /> خواب بذر خــردل وحشـی و بهبـود جوانهزنی آن، تیمار 24 ساعت غوطهور کردن در اسیدجیبرلیک با غلظت 1500 قسمت در<br /> میلیون(ppm (و 2 دقیقه سنباده میباشد.