پارابن‌ها، خطرات و سرنوشت آنها در محیط‌زیست

Abstract

امروزه محصولات محافظت کننده و ترکیبات آنها مانند محصولات مراقبت شخصی(PCPs)، به‌عنوان گروه جدیدی از آلاینده‌های محیط‌زیستی مطرح هستند که دارای ترکیبات بالقوه خطرناکی نظیر پارابن‌ها هستند. پارابن‌ها (PBs) گروهی از مواد شیمیایی هستند که در طیف وسیعی از محصولات آرایشی، بهداشتی، دارویی و برخی از مواد غذایی وجود دارند. استفاده گسترده از پارابن‌ها در جهان موجب توزیع و گسترش آن‌ها در تمام عرصه‌های محیط‌زیست نظیر آب، خاک، هوا و موجود زنده شده است. این ترکیبات به دلیل ایجاد اثرات منفی بر موجودات زنده نظیر پتانسیل سرطانزایی و فعالیت استروژنی، در چند دهه اخیر مورد توجه قرار گرفته‌اند. این مواد به دلیل تولید و مصرف زیاد، درجه سمیت سیستمیک پایین و خواص لیپوفیلیک می‌توانند ضمن ورود به محیط‌زیست در سطوح مختلف زنجیره غذایی تجمع یابند و در نتیجه موجب ایجاد اثرات منفی بر ارگانسیم‌های زنده‌ی گیاهی و جانوری شوند. بنابراین با توجه به اهمیت این ترکیبات، ارزیابی خواص، تاثیرات و سرنوشت آن‌ها در محیط‌زیست از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. از اینرو در مطالعه حاضر به بررسی حضور پارابن‌ها در محیطزیست، خطرات و سرنوشت آنها پرداخته شده است.