اثر غلظت‌های مختلف محرک رشدی کیتوپلاس بر خصوصیات موفولوژیکی و اسانس در گیاه نعناع فلفلی تحت تنش کم آبیاری

Abstract

چکیده اهداف: به منظور ارزیابی تاثیر محرک رشد کیتوپلاس تحت شرایط تنش کم آبیاری، بر عملکرد و خصوصیات مورفولوژیکی و میزان اسانس گیاه دارویی نعناع فلفلی، آزمایشی به صورت فاکتوریل درقالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد.

مواد و روش­ها: تیمارها شامل ۳ سطح آبیاری (آبیاری در فواصل آبیاری 7، 14 و 21 روز) و سه غلطت تیمارهای کیتوپلاس (صفر، 5 و10میلی­لیتردرلیتر) بود. در طول اجرای آزمایش، محلول پاشی در سه مرحله با فاصله زمانی 15 روز یک­بار انجام شد و یک هفته بعد از آخرین محلول پاشی، صفاتی مانند شاخص کلروفیل، قطر ساقه اصلی، مقاومت روزنه­ای، عملکرد اقتصادی و عملکرد بیولوژیک گیاه، میزان اسانس و ترکیبات اسانس برای هر نمونه مورد ارزیابی قرار گرفت.

یافته­ها: نتایج آزمایش نشان داد که اثرات متقابل تنش کم آبیاری و تیمار محرک رشدی کیتوپلاس بر صفات فیزیولوژِیکی و مورفولوژیکی مورد مطالعه در پژوهش معنی­داری بود. نتایج حاصل از مقایسه میانگین صفات نشان داد که بیشترین مقدار و درصد اسانس در گیاهان تحت تیمار ml.l-1 10 کیتوپلاس مشاهده شد که این میزان به ترتیب برابر با 01/1 میلی­گرم در 30 گرم نمونه خشک و 38/3 % بود. از طرف دیگر با افزایش تنش آبیاری، طول خوشه گل، وزن خشک بوته، کلروفیل­کل و هدایت روزنه­ای در گیاهان به­طور معنی­داری کاهش یافت. تیمار با کیتوپلاس در غلظت ml.l-1 10 تحت شرایط آبیاری درهر 14 روز یک­بار سبب افزایش میزان شاخص کلروفیل، وزن تر و خشک، تعداد گره و میانگره شد.

نتیجه گیری: در بررسی میزان منتول و استرهای منتول در گیاهان تیمارشده و قرار گرفته تحت تنش آبیاری بیشترین میزان منتول (31/25 درصد) در گیاهان تحت تاثیر محرک رشدی کیتوپلاس (درغلظت 5 میلی­لیتر) تحت شرایط آبیاری بعد از هر 7 روز مشاهده شد.