بررسی تاثیر طبقه‌بندی رسوب بر بهبود روش‌های هیدرولوژیکی برآورد بار معلق رودخانه‌ها (مطالعه موردی: حوزه آبخیز طالقان)

Abstract

از مهم‌ترین عوامل تصمیم‌گیری در احداث سازه‌های رودخآنانی و تعیین عمر مفید سدها، داشتن داده های دقیق از میزان رسوب حمل شده توسط رودخانه‌ها است. روش‌های چندی برای محاسبه بار معلق رودخانه‌ها پیشنهاد شده است. یکی از این روش‌ها، روش هیدرولوژیکی منحنی‌سنجه رسوب است. از منشاء‌های خطا در برآورد صحیح بار معلق رودخانه‌ها در منحنی سنجه رسوب، نادیده گرفتن اختلاف های فصلی می‌باشد. هدف از این تحقیق بررسی اثر کلاسه‌بندی فصلی داده‌های رسوب، با تجزیه هیدروگراف خروجی حوزه به ماه‌های بارش (تر)، خشک و سیلابی، در گزینش بهترین روش و مناسب ترین فصل از میان 6 روش هیدرولوژیکی متداول و 3 فصل کلاسه‌بندی شده در برآورد بار معلق رودخانه است، که در ایستگاه گلینک حوزه طالقان مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد نوع و کیفیت داده‌های اولیه در دقت و درستی برآورد روش‌های هیدرولوژیکی موثر است. بدین گونه که کلاسه‌بندی کلی داده‌ها به فصول مختلف تاثیر بالایی در کاهش میزان خطای برآوردی روش‌های هیدرولوژیکی دارد و باعث بالا رفتن درستی (کاهشMAE) و دقت (کاهش STDEV) برآوردها بترتیب به میزان 6 و 8/77 درصد می‌شود. نتیجه‌گیری می‌شود که روش حدوسط دسته‌ها و فائو برای داده کلی، روش غیرمشخصه ای برای طبقه داده فصول بارش (تر)، روش یک خطی برای طبقه داده فصول سیلابی و روش فائو برای طبقه داده فصول خشک، به عنوان روش‌های مناسب برای برآورد بار معلق رودخانه شناسایی شدند. همچنین میزان دبی- رسوب فصل سیلابی به عنوان مناسب ترین طبقه، برای برآورد بار معلق سالانه با بیشترین دقت گزینش شد.