تغییر اخلاق کسب و کار در بازار؛ مورد مطالعه: بازاریان شهر بابل

Abstract

با توجه به جایگاه مهم بازار، در این مقاله، تغییرات اخلاق کسب و کار در بازار و عوامل مؤثر بر آن بررسی می‌شود. منظور از تغییر اخلاق کسب و کار، تغییر در پایبندی به قواعد اخلاق کسب و کار مبتنی بر دین اسلام، طی یک بازه زمانی شصت‌ساله است. مبانی نظری این تحقیق نظریه‌های دورکیم، وبر و دیدگاه نوسازی و روش جمع‌آوری داده‌ها، مصاحبه عمیق اکتشافی و روش تحلیل داده‌ها تحلیل مضمونی است. مشارکت‌کنندگان تحقیق شامل 36 نفر از چهار نسل بازاریان بودند که در سال 1394 در شهر بابل به فعالیت خرده‌فروشی اشتغال داشتند. یافته‌های تحقیق حکایت از آن دارد که تغییرات رخ‌داده در سطح فرهنگی به‌تدریج موجب رواج مادیگرایی و افزایش سطح توقعات در جامعه گردید. همچنین کاهش ارتباط بازاریان با مسجد، ضعف دانش دینی و کاهش پایبندی آنان به برخی از ابعاد دینداری را به‌همراه داشت. از سوی دیگر، تضعیف آموزش استاد ـ شاگردی، تضعیف جایگاه نهاد مذهب در آموزش قواعد اخلاق کسب و کار، همراه با عملکرد نامطلوب سازمان‌های صنفی، اجتماعی شدن حرفه‌ای نیروهای تازه‌وارد را دستخوش نابسامانی نمود. در کنار این تغییرات، شرایط نامناسب اقتصادی، همراه با رشد ناهنجاری‌های اجتماعی حساسیت اخلاقی بازاریان را برای پایبندی به اخلاق کسب و کار کاهش داد. <br /><br />