بررسی تحولات سازمانی پلیس ایران در راستای سیاست جنایی مشارکتی

Abstract

امروزه در کشورهایی که دارای یک سیاست جنایی پویا و روزآمد هستند، سازمان‌های پلیسی بر اساس یک رویکرد جامعه محور به جای تکیه بر ابزارها و روش‌های سنتی سرکوب گرانه و قهرآمیز در برخورد با بزه کاری در سایه برقراری تعامل گسترده و سازنده با همه ارکان جامعه به ویژه مردم و نهادهای اجتماعی از حمایت‌های مادی و معنوی جامعه در برقراری نظم عمومی و امنیت اجتماعی برخوردار می‌شوند. چنین تعاملی نماد بارزی از مفهوم سیاست جنایی مشارکتی است. این تحقیق از حیث هدف کاربردی و از نظر روش، توصیفی- تحلیلی است. در این تحقیق برای گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه ای با استفاده از فیش برداری منابع و برای جمع آوری پاسخ سئوالات ضمن بهره برداری از مستندات موجود در نیروی انتظامی، با فرماندهان و مسئولان مربوطه نیز مصاحبه شده است. طی سال های اخیر، با گرایش پلیس به رویکرد جامعه محوری چشم انداز امیدوار کننده ای در روابط پلیس- مردم رقم خورده است. نیروی انتظامی در رویکرد جدید خود با تحولات سازمانی، تجدید نظر در ساختار ناجا و ایجاد رده‌های جدید، تهیه برنامه های سالانه، پنج ساله و سند چشم انداز در افق سال 1404 هجری شمسی و انجام بازرسی و نظارت‌های دقیق بر عملکرد کارکنان و سازمان، ضمن کوشش برای انجام هر چه مطلوب تر، سریع‌تر و به هنگام خدمات پلیسی، در صدد است تا بخشی از وظایف خود را از طریق مردم انجام دهد. برای این منظور ساماندهی مشارکت های مردمی، حمایت از تشکل های غیر دولتی، برقراری وتعمیق ارتباط با بخش های مختلف جامعه و دستگاه ها از راهبرد های اساسی ناجا است. نتایج تحقیق نشان می دهد پلیس ایران برای اجرای ماموریت و وظایف خود نسبت به سیاست جنایی مشارکتی، رویکرد ایجابی، جامعه محور و دانش بنیان دارد. همچنین توسعه سیاست جنایی مشارکتی در پلیس ایران نیازمند تحول بیشتر در ساختار و تشکیلات، توجه بیشتر به پلیس حرفه ای و اجتماعی، کاربرد فناوری های جدید، تحول در روش‌های خدمت رسانی به جامعه و مردم و توسعه اقدامات فرهنگی و اجتماعی برای ارتقاء سطح مشارکت مردم در نظم و امنیت اجتماعی است.