تحلیل مضمون سیاست‌های اقتصاد خانواده در ایران

Abstract

یکی از موضوعات اصلی تحقیق در علوم اجتماعی که به تحلیل‌های اقتصادی وارد شده، نهاد خانواده است. در سال­های اخیر، سیاست‌گذاران به مسئله­ی سیاست­گذاری خانواده، با پشتوانه­ی عقلانیت حمایتگر بازار و به دلیل درک اهمیت خانواده در تحرک موتور اقتصاد، به­طور ویژه توجه کرده­اند. البته در دیدگاه اسلامی، ازآنجایی­که دولت ماهیت تربیتی دارد، به­جای تأکید بر برنامه‌های توسعه، برنامه‌هایی برای تکامل خانواده و جامعه تدوین می‌کند. این مقاله این مسئله را بررسی می‌کند که آیا سیاست‌های اقتصاد خانواده در ایران در خدمت استحکام و پایداری خانواده بوده است یا خیر؟ در این راستا با بهره‌گیری از روش تحلیل مضمون، محتوای این سیاست‌ها بررسی­شده است. نتایج تحلیل نشان می‌دهد، بسیاری از جنبه‌های اقتصاد خانواده در سیاست­ها مغفول مانده و به برخی دیگر توجه کافی مبذول­نشده است. ازطرفی، اصول و ماهیت اسلامی خانواده و حفظ استحکام و پایداری آن برای سیاست­گذار مهم بوده و در سیاست‌ها به آن اشاره­ شده است و گاه نیز بدون توجه به این اصول، ناخواسته سیاست­هایی را تدوین کرده که می‌توان آن را دنباله‌روی از الگوهای توسعه دانست. درواقع به­نظر می‌رسد، سیاست­گذاران پشتیبانی نظری منسجمی در تدوین سیاست­های اقتصاد خانواده در ایران ندارند.