اثر زمان برداشت برخصوصیات کمی و کیفی بذر ارقام مختلف گوجه فرنگی (Lycopersicon esculentum)

Abstract

به منظور تعیین مناسب‌ترین تاریخ برداشت میوه جهت دستیابی به حداکثر کمیت و کیفیت بذر گوجه‌فرنگی پژوهشی بصورت کرت‌های خرد شده در زمان در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار به مدت دو سال (1386 و 1387) در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی در مشهد به اجرا در آمد. در کرت های اصلی شش رقم گوجه فرنگی شامل موبیل، پتوارلی CH، جینا VF، ارلی اوربانا، کال جی وکارون و درکرت‌های فرعی نیز زمان برداشت شامل پنج چین از پنجم مرداد به فواصل پانزده روز از یکدیگر بررسی شد. صفات مورد بررسی شامل عملکرد میوه، عملکرد بذر، وزن هکتولیتر بذر، درصد استخراج بذر، درصد خلوص و نیز درصد و سرعت جوانه‌زنی بذر بودند. تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد ارقام گوجه‌فرنگی به استثناء درصد خلوص، در کلیه صفات از نظر آماری تفاوت معنی‌داری داشتند. اثر چین‌های مختلف و نیز اثر متقابل چین × رقم برای کلیه صفات معنی‌دار بود. در چین چهارم عملکرد میوه 4/40 درصد، عملکرد بذر 8/51 درصد، مقدار استخراج بذر 2/13 درصد، خلوص 8/2 درصد، قوه‌نامیه 9/2 درصد و سرعت جوانه‌زنی 1/2 درصد بیشتر از حداکثر سایر چین‌ها بود. اما بیشترین وزن هکتولیتر در سومین چین با حداقل 7/5 درصد برتری حاصل شد. در این بررسی بهترین زمان برداشت میوه گوجه‌فرنگی به منظور بذرگیری چین چهارم بود و رقم کارون در این چین برای کلیه صفات برتری نشان داد.