علل و ویژگی‌های مهاجرت اتباع افغانستان به ایران و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران بعد از انقلاب اسلامی

Abstract

حوادث و رخ‌دادهای داخلی و خارجی تأثیرگذار بر اوضاع افغانستان، به ویژه در طی چهاردهه اخیر، باعث آوارگی میلیون‌ها افغانستانی به کشورهای دیگر از جمله ایران شده است. عدم بهبود قابل ملاحظه وضعیت امنیتی، سیاسی و اقتصادی افغانستان باعث شده با گذشت سال‌ها هنوز حدود یک میلیون پناهنده و نزدیک به دو میلیون اتباع غیرپناهنده افغانستانی (غیرمجاز) در ایران ساکن باشند. اما اینکه چه عواملی باعث آوارگی اتباع افغانستان شده، ویژگی‌های آن چه بوده، این وضعیتِ به درازا کشیده شده چه تأثیراتی بر امنیت ملی ایران داشته، سئوالاتی‌ست که در این مقاله بدان پرداخته شده است. در این تحقیق با روش توصیفی- تحلیلی اقدام به گردآوری اطلاعات و تشریح مفاهیم، اصول و راهبردها در خصوص موارد فوق شده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می‌دهد که هنوز ایران سیاستی نظام‌مند برای مواجه با پدیده مهاجرت نداشته و قوانین موجود و تشکیلات اداری فعلی آنچنان که باید پاسخگوی این مسائل نیست و درنتیجه بر تعداد غیرپناهندگان افغانستانی در کشور افزوده شده و عدم امکان رصدشان مخاطراتی را برای امنیت ملی کشور به دنبال داشته است.