بررسی نسبت پیشرفت علمی در جمهوری اسلامی با علم و تکنولوژی غربی در اندیشه سیاسی آیت‌الله خامنه‌ای

Abstract

رهبر انقلاب به صورت مستمر در زمینه اهمیت و ضرورت تولید دانش و فناوری توصیه‌های مکرری به مسئولین، اساتید و دانشجویان دارند. ایشان راهکار برون‌رفت از مشکلات موجود را گسترش تولید دانش و تجاری‌سازی علم مطرح کرده و با رویکردی فعال براهمیت تدوین نقشه جامع علمی کشور و حرکت مبتنی بر آن تأکید کرده‌اند. جنبش نرم‌افزاری، اسلامی‌سازی علوم انسانی و تکمیل زنجیره‌علم و فناوری از جمله کلید واژگانی است که مرتب در بیانات ایشان تکرار شده است. نکته مهم پاسخ به این سوال اساسی است که اصولاً منظور ایشان از تولید علم و گسترش فناوری چیست و با توجه به این امر که دانش‌های موجود عموماً ریشه در تمدن غرب دارند، نگاه ایشان چه نسبتی با دانش و تکنولوژی برخاسته از تمدن غیر دینی غربی دارد؟ با تحلیل بیانات ایشان از طریق روش‌شناسی تحلیل محتوای اسکینر نتایج زیر حاصل گردید: به دلیل تجربه‌تاریخی، نگاه ایدئولوژیک و شخصیت علمی که ایشان دارند پیشرفت دانش اهمیتی کانونی در دیدگاه‌های ایشان دارد. پیشرفت دانش درکشور باید با تحول در علوم انسانی موجود آغاز شود زیرا تفاوت ماهیتی در نظام معرفت‌شناسی و جهان‌بینی غرب و اسلام دارند اما دانش فنی و طبیعی تولید شده در غرب، به دلیل عقل مشترک انسانی در رسیدن به نظام علی و معلولی طبیعت با اندک اصلاحاتی می‌تواند مورد استفاده قرار‌گیرد اما، باید تولید علم از راه‌های جدید پیگیری شود ولازم است به الگوی پیشرفت مبتنی بر جهان بینی توحیدی رسید.