ربط عینی و ربط ذهنی در نظام‌های اطلاعاتی (تحلیلی بر ربط در بازیابی اطلاعات)

Abstract

دامنه مباحث میان فلاسفه از دو موضع عین‌گرایی و ذهن‌گرایی به مبحث ربط نیز که از مباحث بنیادین طراحی و ارزشیابی نظام‌های اطلاعاتی است کشیده می‌شود. درک ما از موضوع ربط و چرائی دستاوردهای موجود در ادبیات آن بدون درک صحیح از این بحث‌های بنیادین کامل نخواهد بود. این پژوهش ضمن مروری اجمالی بر این دو دیدگاه تلاش کرده است به گونه‌ای جمع‌بندی از آن دست یابد که برای نظام‌های اطلاعاتی مورد نیاز و پذیرش باشد و با رویکردی انتقادی، پارادایم ذهن‌گرایانه حاکم بر ادبیات ربط را مورد بررسی قرار دهد. روش: پژوهش حاضر به روش کتابخانه‌ای با مطالعه منابع موجود در کتابخانه‌ها و جستجوی مقالات در پایگاه‌های اطلاعاتی مرتبط با موضوع پژوهش و تحلیل متون، تدوین یافته است. یافته‌ها: این پژوهش نشان می‌دهد، بازنگری واقع‌گرایانه و معتدل‌تری در مباحث ربط ضرورت دارد به ترتیبی که نقش دو عنصر نظام و متخصصان نیز مورد غفلت واقع نگردد. همچنین ضمن معرفی ربط چهریزه‌ای، پیشنهاد شده است که ذهن و عین‌گرائی نه تنها به عنوان رویکرد در طراحی نظام اطلاعاتی، بلکه در تعریف ربط وارد شده و مورد بازشناسی قرار گیرند.