موانع و محدودیت ‏هاى کاربرد سنجش از دور در برآورد پارامترهاى گیاهى مناطق خشک و نیمه خشک

Abstract

استفاده اصولى و مدیریت صحیح مناطق خشک و نیمه خشک که وسعت قابل توجهى (31) از خشکى‏ هاى سطح کره زمین را در برمى گیرند، نیاز به برنامه ریزى بر پایه اطلاعات دقیق و به هنگام از اجزاى مختلف اکوسیستم از جمله پوشش گیاهى دارد. توجه به پوشش گیاهى یکى از نیازهاى عمده و مهم در مدیریت و بهره بردارى از مناطق خشک و نیمه خشک مى‏ باشد.<br /> از آنجایى که جمع ‏آورى اطلاعات در سطوح وسیع و در شرایط خشک و بیابانى به روش‏ هاى سنتى و عملیات زمینى وقت‏گیر و هزینه ‏بر مى ‏باشد، لذا بکارگیرى فنون جدید در این گونه مطالعات لازم و ضرورى است. سنجش از دور از جمله فنونى است که در این زمینه از کارآیى بالایى برخوردار است.<br /> گیاهان مناطق خشک و نیمه خشک بدلیل واکنش ‏هایى که در برابر استرس‏ هاى محیطى از خودنشان مى ‏دهند، داراى شاخص برگ (Leaf Area Index) کم و تاج پوشش نسبتا بازى مى‏ باشند، که این امر باعث نمایان شدن خاک زمینه در این مناطق مى‏ گردد. تأثیر زیاد خاک زمینه در انعکاسات طیفى پوشش گیاهى مناطق خشک و نیمه خشک باعث اشتباه در ارزیابى گیاهان این مناطق از طریق سنجش از دور مى ‏شود.<br /> مطالعات زیادى در خصوص معرفى شاخص ‏هاى مناسب گیاهى جهت نمایش تغییرات پوشش گیاهى مناطق خشک و نیمه خشک انجام گرفته است و نتایج تمامى این مطالعات بیانگر این است که بدلیل متغیر بودن خصوصیات پوشش گیاهى و خاک در نواحى مختلف مناطق خشک و نیمه خشک و همچنین اختلاف در داده‏ هاى ماهواره ‏اى مورد استفاده از لحاظ نوع سنجنده، تعداد باند، محدوده طیفى، دقت مکانى و.... نمى ‏توان شاخص خاصى را براى مطالعات پوشش گیاهى تمام مناطق خشک و نیمه خشک معرفى نمود، بلکه براى هر منطقه با توجه به خصوصیات پوشش گیاهى، خاک و نیز نوع داده ماهواره ‏اى مورد استفاده، شاخص و یا شاخص هایى که با مطالعات صحرایى معنى دار باشد، مى ‏توان معرفى نمود.<br /> هدف از این بررسى این است که با توجه به عکس العمل متفاوت گیاهان مناطق خشک و نیمه خشک در برابر استرس هاى محیطى و نیز باز بودن تاج پوشش گیاهى و تأثیر زیاد خاک زمینه در بازتاب طیفى پوشش گیاهى این مناطق، چگونگى انعکاسات طیفى پوشش گیاهى مناطق خشک و نیمه خشک مورد مطالعه قرار گرفته و تکنیک مناسب جهت مطالعه پوشش گیاهى چنین مناطقى معرفى گردد.