نقش عوامل ژئوپولیتیک در توسعه استان سیستان و بلوچستان

Abstract

<strong>از نواحی بسیار مهم و تأثیرگذار در توسعه کشور، نواحی مرزی است که با گسترش توسعه نیافتگی در این نواحی</strong><strong>‌</strong><strong>، نتایج سوء آن به طور مستقیم به کل کشور منتقل خواهد شد. از جمله نواحی مرزی کشور ایران که از لحاظ توسعه دارای وضعیت مطلوبی نمی</strong><strong>‌</strong><strong>باشد نواحی مرزی استان سیستان و بلوچستان است. به طور خلاصه می</strong><strong>‌</strong><strong>توان چالش</strong><strong>‌</strong><strong>های عمده موجود در سیستان و بلوچستان را به شرح ذیل نام برد:</strong><br /> <strong>گستردگی جغرافیایی همراه با جمعیت اندک (وسعت 178431 کیلومتر مربع با 1722579 نفر جمعیت- مرکز آمار ایران : 1385) مرزهای طولانی و ناامن، وجود موانع طبیعی از جمله بیابان</strong><strong>‌</strong><strong>ها و کویرها، کمبود مواهب طبیعی، انزوای جغرافیایی، عامل ژئومورفولوژیکی، وضعیت آب و هوا و عدم ذخایر نفت و گاز، استقرار اقوام و قبایل بلوچ در دو سوی مرز، همجواری با کشورهای پاکستان و افغانستان و بی</strong><strong>‌</strong><strong>ثباتی و ضعف در ایجاد ثبات کامل سیاسی واداری و اقتصادی کشور افغانستان که فقدان کنترل مرز را به همراه داشته است، جریان سیاسی پناهندگان افغانی، قرارگیری در مجاورت بزرگ</strong><strong>‌</strong><strong>ترین کانون تولید مواد مخدر و قاچاق آن از طریق مرز استان سیستان و بلوچستان به داخل ایران، وضعیت نامتعادل و نا</strong><strong>‌</strong><strong>برابری</strong><strong>‌</strong><strong>های اقتصادی و فرهنگی و اجتماعی این نواحی نسبت به نواحی مرکزی، </strong><strong>‌</strong><strong>فقر و محرومیت که موجب گرایش بسیاری از مردم این نواحی به قاچاق مواد مخدر شده است. چالش</strong><strong>‌</strong><strong>های فوق در این نواحی باعث بروز مشکلات و مسائل فراوان و متنوع گردیده است که می</strong><strong>‌</strong><strong>تواند توسعه را در سطوح محلی، منطقه</strong><strong>‌</strong><strong>ای و حتی ملّی مورد تهدید قرار دهد و در صورت ادامه، معضلات جدی</strong><strong>‌</strong><strong>تر را به بار خواهد آورد. لذا در این مقاله، نگارنده به دنبال مسئله اصلی شناخت ویژگی</strong><strong>‌</strong><strong>های ژئوپولیتیک بعنوان عامل تأثیرگذار بر عدم توسعه موجود درسیستان و بلوچستان می</strong><strong>‌</strong><strong>باشد تا بتوان براساس آن نگاهی پژوهش محور جهت ایجاد توسعه پایدار در این نواحی به دست آورد.</strong>