اثر بخشی برنامه‌ آموزشی کاهش زورگویی بر میزان رفتارهای قربانی کودکان

Abstract

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی برنامه‌ آموزشی کاهش زورگویی بر میزان رفتارهای قربانی کودکان پسر پایه‌های دوم و چهارم ابتدائی شهر اصفهان انجام شد. روش: این پژوهش به روش تجربی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون و پیگیری (پس از گذشت شش ماه از اجرای پس‌آزمون) با دو گروه آزمایش و کنترل اجرا گردید. جامعه آماری، شامل کلیه‌ی کودکان پسر زورگو پایه های دوم و چهارم مقطع ابتدائی شهر اصفهان در سال تحصیلی 89-88 بودند. نمونه 40 نفر از کودکان زورگو بودند که از بین پایه‌های دوم و چهارم، که به صورت تصادفی چند مرحله‌ای از بین نواحی شش‌گانه آموزش و پرورش شهر اصفهان انتخاب شده و به طور تصادفی در دو گروه 20 نفره آزمایش و کنترل گمارش گردیدند. ابزارهای اندازه گیری مورد استفاده در پژوهش عبارت بود از جامعه‌سنجی و مقیاس سنجش روابط همگنان با سه زیرمقیاس: زورگویی، قربانی و رفتار پسندیده اجتماعی. گروه آزمایش در ده جلسه 60 دقیقه‌ای به صورت دوبار در هفته، تحت برنامه‌ آموزشی کاهش زورگویی قرار گرفتند. ولی گروه کنترل در لیست انتظار برای مداخله پس از پایان دوره آزمایش قرار گرفت و در طی دوره آزمایش، آموزشی دریافت نکرد. تجزیه و تحلیل داده‌ها از طریق نرم افزار SPSS-15 و روش آماری تحلیل کواریانس چند متغیری (مانکوا)، انجام پذیرفت. یافته‌ها: نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان داد که برنامه آموزشی کاهش زورگویی میزان رفتارهای قربانی کودکان پسر پایه‌های دوم و چهارم ابتدائی در مراحل پس‌آزمون و پیگیری به صورت معناداری کاهش داد (0001/0P<). نتیجه‌گیری: بنابراین می‌توان گفت برنامه‌ آموزشی کاهش زورگویی، رفتارهای قربانی را کاهش می‌دهد؛ لذا مهم‌ترین کاربرد این پژوهش اثربخشی آن درزمینه‌ی کاهش مشکلات زورگویی و قربانی در مدارس و به طور کلی جامعه خواهد بود.