حیدری، رقم جدید گندم نان برای شرایط آبیاری معمولی و تنش خشکی پس از مرحله گلدهی در مناطق سرد کشور

Abstract

<strong>ارقام مناسب و اصلاح شده نقش مؤثری در افزایش تولید ایفا می‌نمایند. رقم گندم حیدری حاصل برنامه به‌نژادی گندم اقلیم سرد کشور است که در سال زراعی 76-1375 از تلاقی لاین </strong><strong>Ghk"s"/Bow"s"//90Zhong87</strong><strong> با رقم شیرودی در کرج ایجاد گردید. در سال زراعی 77-1376 نسل </strong><strong>F₁</strong><strong> و طی سال‌های زراعی 82-1377 نسل‌های در حال تفکیک آن در کرج مورد ارزیابی قرار گرفت. این رقم در طول سال‌های زراعی 87-1383 در آزمایشات مقایسه عملکرد سراسری اقلیم سرد کشور مورد بررسی قرار گرفت. در آزمایشات یکنواخت سازگاری در شرایط آبیاری نرمال و تنش خشکی پس از مرحله گلدهی که در سال‌های زراعی 87-1385 در 12 ایستگاه تحقیقاتی اقلیم سرد اجرا گردید، رقم حیدری با میانگین عملکرد دانه 7145 کیلوگرم در هکتار در شرایط نرمال و 6032 کیلوگرم در هکتار در شرایط خشکی برتر از رقم شاهد (شهریار) به ترتیب با میانگین عملکرد 6413 کیلوگرم در هکتار در شرایط نرمال و 4507 کیلوگرم در هکتار در شرایط خشکی بود.</strong> <strong>بیشترین عملکرد دانه رقم حیدری در شرایط آبیاری نرمال به میزان 10600 کیلوگرم در هکتار در سال زراعی 85-1384 از ایستگاه تحقیقاتی همدان گزارش گردید.</strong> <strong>در پروژه‌های تحقیقی- تطبیقی و تحقیقی- ترویجی نیز رقم گندم حیدری برتر از ارقام شاهد بود. این رقم دارای تیپ رشد بینابین می باشد. میانگین وزن هزار دانه آن در شرایط آبی و تنش خشکی به ترتیب 41 و 36 گرم، دانه آن سخت با رنگ روشن (زرد کهربایی)، میانگین ارتفاع بوته آن 86 سانتی‌متر، میانگین تعداد روز تا گلدهی آن (از 11 دی ماه) 128 روز و تعداد روز تا رسیدن آن در شرایط آبی و تنش خشکی به ترتیب 176 و 165 روز و میانگین دوره پرشدن دانه در شرایط آبی و تنش خشکی به ترتیب 48 و 37 روز است. رقم حیدری نسبت به بیماری زنگ زرد واکنش مقاوم، و به بیماری‌های زنگ قهوه‌ای و سیاه واکنش نیمه حساس نشان داد و از نظر شاخص‌های کیفیت نانوایی، در گروه گندم‌های با کیفیت خوب شناسایی گردید.</strong>