گفتمان نمایشگاه در هنر معاصر ایران (با تحلیل چرخه نمایشگاه «کارِگل»، تهران)

Abstract

از سال 1990 میلادی تاکنون، موضوع «گفتمان نمایشگاه» در مباحث نظری هنر معاصر جهان مطرح بوده و در حیطه تمرین، به مثابه فرایندی پویا در تولید مفاهیم فرهنگی مؤثر بوده است. در هنر معاصر ایران به خصوص در دهه اخیر، مباحث مربوط به نمایشگاه و رابطه اثر هنری و بیننده تا حدودی اهمیت یافته، هرچند عملاً نحوه برگزاری نمایشگاه‌ها از روش‌های مدرنیستی فراتر نرفته و نشان دادن ابژه هنری به بیننده در نمایشگاه، همچنان تکرار می‌شود. با این پیش زمینه، مقاله پیش رو به دنبال اثبات فرضیه خود در ارتباط با مباحث نظری چون «مادیت‌زدایی اثر هنری» و «مشارکت گفتمانی» در برپایی نمایشگاه‌های هنری ایران بوده و با مطالعه موردی نمایشگاه «کارگِل» (سومین نمایشگاه از چرخه نمایشگاهی جیغدان‌های بابک گلکار در ایران)، تلاش می‌کند با روش تحقیق کیفی و گردآوری اطلاعات از طریق مشاهدات میدانی و اسناد مکتوب، پاسخگوی سؤالاتی در باب چگونگی برگزاری نمایشگاه، ایجاد گفتمان فرهنگی در هنر امروز ایران و جایگاه بیننده در این فرایند باشد. یافته‌های پژوهشی حاکی از توان بالقوه نمایشگاه‌های هنری ایران است که چنانچه بر پایه حضور بیننده و شناخت دقیق ساختارهای نظری معاصر شکل بگیرند؛ آنگاه در دایره تولید و توزیع پدیده‌های فرهنگی جامعه جایگاه مناسبی را در کنش گفتمانی ایجاد خواهند کرد.