ناکارآمدی علوم انسانی در ایران و راهکارهای برون رفت از آن (با تأکید بر علم سیاست)

Abstract

سابقۀ آموزش عالی در ایران به اواخر قرن سیزدهم هجری شمسی باز می‌گردد. اما جهش کمّی در آموزش عالی از اوایل دهه 1370 آغاز گردید و در طول سه دهه گذشته تعداد دانشجویان و دانش‌آموختگان دانشگاه‌ها به ویژه در علوم انسانی به صورت بی رویه افزایش یافت. این دسته از علوم از جمله علم سیاست علی‌رغم رشد کمّی همچنان با برخی ضعف‌ها و آسیب‌های جدی مواجه‌اند: بومی نبودن محتوای آموزش‌ها، عدم تطابق محتوای دروس با تحولات سیاسی-اجتماعی جدید، مرجعیت نظریه‌های غربی در حوزه های آموزش و پژوهش، کاربردی نبودن آموزش‌های دانشگاهی و مواردی از این قبیل جزو آسیب‌های علوم انسانی در ایران است. این تحقیق که با روش ترکیبی(کمی و کیفی) و با استفاده از داده‌های آماری و اسناد رسمی صورت گرفته، ضمن آسیب شناسی وضع موجود به ارائه راهکارهای تحول در علوم انسانی و سیاسی پرداخته است. مطابق نتایج تحقیق، برخی الزامات تحول در علوم انسانی به ویژه علم سیاست عباتند از: کابردی شدن رشته های علوم انسانی، بازسازی جایگاه علوم انسانی در نظام آموزشی، سیاستگذاری و ایجاد مشوق‌های مادی و معنوی به منظور حرکت اساتید علوم انسانی به سمت ارائه نظریه‌های بومی، کاهش فاصله میان ارزش‌های نظام سیاسی و رویکرد حاکم بر دانشگاه‌ها و حرکت به سمت مطالعات بین رشته‌ای متناسب با شرایط و نیاز‌های کشور