چالش های فراروی جریان اسلام‌گرایی نوین در ساخت قدرت ترکیه

Abstract

<strong>کامبیز قهرمانی^{<strong>^[1]</strong>}</strong><strong>- </strong><strong>ابراهیم متقی</strong>^{^[2]}<strong>- علیرضا گلشنی</strong>^{^[3]}<br /> <strong>تاریخ دریافت: 25/9/1398- تاریخ پذیرش: 26/10/1398</strong><br /> <strong> </strong><br /> <strong>چکیده </strong><br /> هدف این پژوهش بررسی چالش­های فراروی جریان اسلام‌گرای نوین در ساخت قدرت ترکیه اسلام‌گرایی است. اسلام‌گرایان نوین ترکیه بازیگرانی هستند که به ‏طور عملی توانسته­ اند گفتمان کمالیستی در این کشور را به روش­های دموکراتیک تضعیف کرده، گفتمان تازه اسلام‌گرایی را در این کشور به منصه ظهور برسانند. سیاست داخلی و خارجی ترکیه پس از به قدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه با دو چالش عمده روبرو شده است: اقتدارگرایی داخلی، و سیاست تهاجمی در سیاست خارجی. هر دو مسئله به‌شدت مشروعیت داخلی و بین‌المللی ترکیه را تحت تأثیر قرار داده است. اقتدارگرایی داخلی بیش از هر چیز ناظر بر قدرت‌طلبی اردوغان است که با حذف رقیبان و تغییرات در قانون اساسی، یادآور سلطانیسم اسلامی و ترکی است که مدت‌های طولانی بر گذشته ترکیه مستولی بوده‌اند. نوعثمانی‌گری محور اصلی سیاست خارجی ترکیه است. رهبران ترک تلاش می‌کنند تا با تکیه بر نقش «محوری» این کشور، جایگاه و رسالتی تاریخی و بزرگ برای کشورشان در نظر گیرند. از سوی دیگر، تعلقات ایدئولوژیکی نیز رهبران حزب عدالت و توسعه را رها نمی‌کند. آنان با این استدلال که ترکیه کشوری اسلامی است به ‌شدت به دفاع از سیاست‌های منطقه‌ای برخی جریان‌های اسلام‌گرا نظیر اخوان‌المسلمین روی آورده‌اند.<br /> <br clear="all" /><br /> <br /> [1]- دانشجوی دکتری، اندیشه سیاسی، گروه علوم سیاسی، واحد شهرضا، دانشگاه آزاد اسلامی شهرضا، ایران<br /> gharamanikambiz@yahoo.com<br /> <br /> <br /> [2]- استاد تمام و عضو هیئت علمی، علوم سیاسی، گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران<br /> emottghi@ut.ac.ir<br /> <br /> <br /> [3]- دانشیار و عضو هیئت علمی، علوم سیاسی، گروه علوم سیاسی، واحد شهرضا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا، ایران<br /> agolshani41@yahoo.com