مدلهای ایمنی برای راههای شهری ایران

Abstract

در این مقاله، یک مدل آماری برای تخمین تعداد تصادفات در قطعات راههای شهری ایران ارایه شده است. این مدل براساس داده های ترافیکی، هندسی، محیطی و تصادفات 161 قطعه راه درونشهری بطول کلی 104 کیلومتر در یکی از شهرهای بزرگ ایران (زاهدان) پایه ریزی شده و هدف این بوده است تا یک مدل کلی برای انواع راههای شهری به منظور ارزیابی از عملکرد ایمنی آنان ارایه شود. برای ساخت این مدل، یک متدولوژی نسبتاً جدید بکار گرفته شده است که مهمترین ویژگیهای آن را انتخاب نوع مدل برمبنای خصوصیات آماری داده ها، کاربرد توابع انتگرال در انتخاب شکل تابعی متغیرها، بهینه سازی به روش گرادیان اصلاح شده، استفاده از نمودار تجمعی باقیمانده ها برای آزمایش نکویی برازش مدلها و عدم استفاده از نرم افزارهای آماری برای اجرای فرایند مدلسازی، تشکیل داده و از مزیت عمده قابلیت تعمیم به سایر موضوعات مهندسی نیز برخوردار می باشد. نتایج مطالعه نشان داد که هریک از متغیرهای مستقل از شکل تابعی خاصی پیروی می کنند که با خصوصیت داده ای آنها در ارتباط بوده و روشهای آماری موجود نظیر رگرسیونهای خطی تعمیم یافته ( GLM) و رگرسیونهای خطی معمولی ( (CLMبدلیل عدم توانایی در جداسازی متغیرها و مدلسازی روابط غیرخطی بین متغیر وابسته و هر متغیر مستقل، قادر به برازش مناسب داده هایی باخصوصیات مختلف نمی باشند. بعلاوه در ارتباط با ایمنی شهرهای ایران، حجم ترافیک بصورت متوسط ترافیک روزانه (AADT) بیشترین تاثیر را در میزان تصادفات داشته و برای هر 10000وسیله نقلیه در روز، تعداد تصادفات را بین 20-15 درصد افزایش داده و در حجمهای بالا این درصد روبه کاهش می باشد. همچنین، متغیرهایی نظیردرصد استفاده از پارکینگ حاشیه، تراکم نقاط دسترسی، تعداد خطوط، جهت ترافیک، عرض سواره رو و میانه از دیگر متغیرهایی هستندکه در شهرهای ایران به نسبتهای مختلف در افزایش یا کاهش تصادفات نقش دارند.