امکان‌سنجی اجرای دیوار خاک مسلح با ژئوسنتتیک و بررسی موردی آن در جاده ویژه گلستان

Abstract

دیوارهای حائل از جمله ابنیه فنی هستند که در شبکه‌های حمل‌ونقل جاده‌ای و ریلی کاربرد گسترده‌ای دارند. برای سالهای متمادی از دیوارهای حائل غیرمسلح استفاده می‌شد. هرچند طراحی این دیوارها ساده و مصالح آن نیز در دسترس هستند اما عملکرد این دیوارها محدود است. به این علت، احداث دیوارهای خاک مسلح توسعه پیدا کرد و با توجه به قابلیت‌های فراوان ژئوسنتتیک‌ها (خصوصاً تسلیح‌کنندگی و زهکشی)، طراحی و اجرای این نوع دیوار خاک مسلح به طور روزافزون گسترش یافت و امروزه بسیار مورد توجه قرار گرفته است. امکان‌سنجی اجرای این گونه دیوارها فرصتی است تا این دیوارها را مورد ارزیابی‌های فنی و اقتصادی و تحلیل اعتمادپذیری قرار داده و تأثیرپذیری از محیط را بر روی آنها بررسی کنیم. تحلیل‌های اعتمادپذیری نشان دادند که دیوار خاک مسلح با ژئوسنتتیک از اعتمادپذیری بیشتری برخوردار بوده و نسبت به تغییر پارامترها حساسیت کمتری دارد. در این مقاله همچنین به ارزیابی اقتصادی دیوارهای حائل خاک مسلح و متعارف نیز پرداخته شده و در آن هزینه احداث انواع دیوارها با یکدیگر مقایسه شده‌اند. نتایج به دست آمده از ارزیابی‌ها نشان دادند که احداث دیوار خاک مسلح تا ارتفاع 6 متر گران تر از دیوار حائل وزنی با مصالح سنگی است. اما در ارتفاع بیش از 6 متر، دیوار خاک مسلح کمترین هزینه ساخت را دارد. نهایتاً در مطالعه‌ای موردی مربوط به جاده ویژه گلستان امکان ‌سنجی احداث این گونه سازه‌ها مورد بررسی قرار گرفت. برای انجام این مطالعه، پس از بازرسی منطقه و جمع‌آوری داده‌های طراحی، دیوار خاک مسلح با ژئوسنتتیک طراحی شده و با توجه به تحلیل‌های اعتمادپذیری، اقتصادی و تأثیر محیط، اجرای این نوع دیوار حائل امکان‌سنجی شد. نتایج این مطالعه حاکی از آن بود که با وجود آن که از نظر هزینة احداث دیوار خاک مسلح در امتداد جاده ویژه گلستان مقرون‌ به صرفه و قابلیت اعتمادپذیری آن نیز قابل‌قبول است، اما به دلیل آسیب‌پذیری دیوار خاک مسلح ژئوگریدی با پوشش ژئوبلوک در برابر جریان‌های سیلابی، که غالباً سنگ‌های بزرگی را همراه خود جابجا می‌کنند، در تصمیم‌گیری‌ها، احداث این نوع دیوار حائل کنار گذاشته شد.