نقش‌آفرینی ترویج و آموزش کشاورزی در توسعه کشت کلزا در شهرستان سلسله

Abstract

هم‌اکنون توسعه کشت گیاه دانه روغنی راهبردی کلزا، یک ضرورت به شمار می‏آید و شناسایی راهکارهای آموزشی ترویجی در جهت توسعه آن، با توجه به نیاز کشور بسیار مهم است. دراین‌بین، شهرستان سلسله یکی از قطب‏های مستعد کشت این گیاه دانه روغنی در استان لرستان می‌باشد و هدف این بررسی نقش‌ ترویج و آموزش کشاورزی در توسعه کشت کلزا در این منطقه می‏باشد. این تحقیق با اسـتفاده از ﻧﻈﺮﻳﺔ مفهوم‌سازی ﺑﻨﻴﺎدی و برمبنای مدل گلاسر و استراوس ارائه ‌شده است در سال 1396 انجام‌شده است و حجم نمونه آن13 نفر از کارشناسان مرتبط ستادی و صفی جهاد کشاورزی و شرکت توسعه کشت دانه‌های روغنی استان به‏عنوان خبرگان کلیدی بوده است و برای انتخاب مصاحبه‌شوندگان، از نمونه‌گیری هدفمند به شیوه زنجیره‌ای استفاده شد. برای گردآوری داده‏ها مصاحبه‏های نیم‏ساختارمند صورت گرفت که برای افزایش اعتبار و روایی داده‏ها از روش بازبینی توسط مشارکت‌کنندگان و همچنین بـرای تأیید پذیری پژوهـش از چندجانبه‏نگری استفاده شد. در نهایت مصاحبه های صورت گرفته توسط نرم افزار کیفی MAXQDA12 مورد دسته بندی قرار گرفتند و یافته‏ها نشان دادند که برای توسعه‏ی کشت کلزا سه راهبرد تقویت نقش حمایتی، تقویت برنامه‌های آموزشی و ساماندهی نظام این کشت، سودمند خواهد بود. برای پیاده‏سازی راهکارهای آموزشی و ترویجی، آموزش ضمن خدمت به کارشناسان، آموزش به بهره‏برداران درزمینهی تشکیل تعاونی باهدف یکپارچه‌سازی و یکجا زراعی، اجرای برنامه‌های آموزشی گروهی باهدف ارتقای بهره‌وری تولید، بازدید کشاورزان از کشتزارهای نمونه، سرکشی و پایش مستمر کارشناسان فنی و ترویجی و تهیه بسته‌های آموزشی چندرسانه‌ای در زمینه‏های سامانه‏های آبیاری مناسب، معرفی رقم‏های مقاوم به سرما و دارای عملکرد بالا و رعایت تراکم کشت و میزان بذر در هکتار، اجرای کشتزارهای نمایشی و مدرسه مزرعه کشاورز و تشکیل کمیته ساماندهی توسعه و ترویج کشت دانه‌های روغنی متشکل از کارشناسان دست‌اندرکار جهاد کشاورزی، شرکت توسعه دانه‌های روغنی و دیگر نهادهای مرتبط پیشنهاد می‏شود.