ارزیابی کیفیت آب زیرزمینی در اراضی ساحلی مازندران برای مصارف کشاورزی و کاربرد در سیستم‌ آبیاری قطره‌ای

Abstract

سیستم آبیاری قطره­ای راندمان بالاتری نسبت به سایر روش­های آبیاری دارد. بزرگ‌ترین محدودیت توسعه این روش گرفتگی قطره­چکان­ در اثر کیفیت نامناسب آب است. آگاهی از وضعیت کیفیت آب به گسترش این سیستم کمک می‌کند. در پژوهش حاضر ابتدا آنالیز کیفیت آب 242 عدد از چاه­های واقع در محدوده اراضی ساحلی مابین رودخانه تجن تا بابلرود در استان مازندران بررسی شد. سپس با محاسبه شاخص LSI و بررسی پارامترهای EC، SAR، pH، TDS کیفیت آب برای مصارف کشاورزی به ویژه کاربرد در سیستم آبیاری قطره­ای ارزیابی شد. به کمک نرم‌افزار­ ArcGIS 9.3 نیز پهنه­بندی کیفیت آب برای کلاس­های دیاگرام ویلکوکس و شاخص­های گرفتگی قطره­چکان انجام گرفت. نتایج پژوهش نشان داد بیشتر نمونه کیفیت آب­ از لحاظ مصارف کشاورزی در کلاس C3-S1، از لحاظ خطر گرفتگی قطره­چکان به لحاظ pH در حد متوسط و زیاد و به لحاظ TDS در حد متوسط قرار دارد. مقدار LSI نیز در بیشتر نواحی مثبت بود که نشاندهنده تمایل آب به تشکیل رسوبات کربناته بود. بر اساس نتایج پژوهش، شوری آب نواحی ساحلی تهدید مهم برای توسعه کشت محصولات کشاورزی و سیستم آبیاری قطره­ای است. علاوه بر این رسوبات کربناته از عوامل مهم گرفتگی قطره­چکان­ها می­باشد.