ارزیابی سناریوهای مختلف مدیریت منابع آب دشت تالار با استفاده از مدل‏سازی آب زیرزمینی و سیستم‌های یکپارچه منابع آب

Abstract

آب‌های زیرزمینی به­عنوان یکی از منابع مهم و عمده تامین آب شرب و کشاورزی به­ویژه در مناطق شمال کشور مطرح می­باشد. همچنین افزایش فاصله بین عرضه و تقاضا، توجه جدی به مبانی تخصیص بهینه آب را اجتناب‌ناپذیر نموده و مدیریت عرضه و تقاضای آب را ضروری می‏نماید. بنابراین شناخت عوامل مهم تغذیه و تخلیه آب زیرزمینی از فاکتورهای اساسی در مدیریت صحیح جامع منابع آب از جمله بخش کشاورزی می‌باشد. در این پژوهش از مدل شبیه‌سازی و مدل‌ مدیریت تخصیص در حوضه آبریز رودخانه تالار، واقع در استان مازندران استفاده شد. ابتدا آب زیرزمینی منطقه مورد مطالعه با استفاده از مدل MODFLOWشبیه‌سازی شد و سپس به­منظور مدیریت تخصیص آب در منطقه مورد مطالعه، اطلاعات حاصل از مدل آب زیرزمینی به مدل شبیه‌سازی و تخصیص منابع آب (WEAP) انتقال یافت. برای برنامه‌ریزی و مدیریت منطقه تحت مطالعه در محیط مدل‌سازی، سناریوهای معرفی مختلفی اعمال شد و تاثیر آن بر وضعیت عرضه و تقاضا و تغییرات ذخیره آب زیرزمینی و افت سطح ایستابی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج واسنجی مدل MODFLOW نشان داد که انطباق خوبی بین سطح ایستابی مشاهده‌ای و شبیه‌سازی‌شده وجود دارد به­طوری­که میزان RMSE برای جریان­های ماندگار و غیر ماندگار به­ترتیب 336/0 و 49/0 به دست آمد. همچنین نتایج مدل WEAP براساس سناریوی بروز خشکسالی نشان داد که منطقه با 10 میلیون مترمکعب کاهش حجم مخزن روبه­رو خواهد شد که در نتیجه وضعیت منابع آب به‌مراتب بحرانی‌تر خواهد بود. نتایج نشان داد که با تلفیق هم‌زمان مدل آب زیرزمینی و مدل یکپارچه مدیریت منابع آب، نتایج قابل اعتمادتری در دشت مورد مطالعه به‌دست خواهد آمد.