تعیین سهم مشارکت مؤلفه‌های هیدروگراف در جریان رودخانه‌ای برخی از ایستگاه‌های هیدرومتری استان اردبیل

Abstract

<strong>چکیده</strong> تفکیک اجزای هیدروگراف جریان امکان تحلیل دبی جریان پایه، حجم سیلاب و تعیین سهم آب‌های زیرزمینی در تداوم جریان رودخانه را فراهم می‌سازد. روش تحلیل منحنی فروکش از روش‌های قابل قبول و پرکاربرد در تفکیک اجزای هیدروگراف جریان رودخانه‌ای است و استخراج منحنی فروکش شاخص در تفکیک مؤلفه‌های هیدروگراف امکان تعیین سهم مؤلفه‌های مختلف جریان را فراهم می‌نماید. روش ساده تفکیک اجزای هیدروگراف بر اساس تحلیل منحنی فروکش سری‌های زمانی دبی می‌تواند به تشخیص و بیان کمی نسبت هریک از اجزای هیدروگراف جریان کمک نماید. هدف پژوهش حاضر تعیین سهم مؤلفه‌های جریان سطحی، جریان زیرسطحی و جریان پایه و ارزیابی تغییرات زمانی آن در تعدادی از ایستگاه‌های استان اردبیل می‌باشد. بدین منظور از داده‌های دبی روزانه ایستگاه‌های هیدرومتری و مجموعه HydroOffice در قالب برنامه‌های RC و FlowComp برای تحلیل منحنی‌های فروکش و تفکیک اجزای هیدروگراف جریان استفاده گردید. بر اساس نتایج، مقادیر درصد میانگین مولفه‌های جریان در همه ایستگاه‌های مورد مطالعه شامل رواناب سطحی، رواناب زیرسطحی و دبی پایه به‌ترتیب برابر 41/20، 45/29 و 14/50 درصد می‌باشد. بر اساس نتایج، بیش‌ترین درصد دبی ‌پایه مربوط به ایستگاه ویلادرق (79 درصد) و کم‌ترین آن مربوط به ایستگاه کوزه‌توپراقی (34 درصد) است. بیش‌ترین و کم‌ترین درصد مؤلفه رواناب زیرسطحی مربوط به ایستگاه‌های ننه‌کران و ارباب‌کندی با مقادیر به‌ترتیب 40 و 10 درصد می‌باشد. مقدار حداکثر و حداقل سهم مؤلفه رواناب سطحی جریان مربوط به ایستگاه کوزه‌توپراقی (33 درصد) و هیر (6 درصد) می‌باشند. براساس نتایج تغییرات زمانی سالانه در سهم مؤلفه‌های هیدروگراف جریان، تشخیص یک روند غالب افزایش یا کاهش در مولفه‌های جریان برای همه ایستگاه‌ها ممکن نیست. هم‌چنین بیش‌تر مقدار و سهم مشارکت به‌ترتیب مربوط به مؤلفه‌های دبی پایه، رواناب زیرسطحی و رواناب سطحی می‌باشد.