مدل مدیریت حوادث شبکه‌های توزیع آب با استفاده از سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی (GIS)

Abstract

یکی از حساس‌ترین و پرهزینه‌ترین واحدهای شرکتهای آب و فاضلاب شهری، سیستم حوادث است. عدم وجود یک روند مکانیزه، دقیق و قابل اعتماد در مدیریت سیستم مذکور، سالانه خسارات زیادی را به مشترکان و شرکتهای آب و فاضلاب شهری وارد می‌نماید. این موضوع به‌ویژه در حال حاضر با توجه به مشکلات بحران کمبود آب و درصد بالای تلفات آب در شبکه‌های توزیع آب شهری در کشور، از ضروریات تحقیقات کاربردی در شرکتهای آب و فاضلاب است. هدف این مطالعه ارائه یک مدل مدیریت حوادث در شبکه‌های توزیع آب شهری بر اساس سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی است. سیستماتیک نمودن ذخیره و استفاده از اطلاعات تجهیزات شبکه توزیع و عملیات ترمیم حوادث، بالا بردن سرعت تعمیر حوادث و پایین آوردن تلفات فیزیکی آب، امکان کاهش تعداد حوادث، صرفه‌جویی اقتصادی، پایین آوردن هزینه‌های ترمیم و رفع حوادث از جمله مزایای این سیستم است. در این تحقیق روشی برای جمع‌آوری اطلاعات مربوط به حوادث در شبکه‌های آبرسانی ارائه و با استفاده از امکانات ثبت، تلفیق و تحلیل داده‌های مکان مرجع در سیستم‌های نرم‌افزاری GIS و تحلیلهای آماری مختلف نسبت به پردازش اطلاعات حوادث اقدام شد. با انتخاب یک منطقه نمونه مطالعاتی در شهر همدان کلیه اطلاعات مربوط به حوادث شبکه در یک دوره شش ماهه جمع‌آوری و مدل GIS حوادث مورد ارزیابی قرار گرفت. به‌طور مثال بر اساس این نتایج، منطقه مورد مطالعه، نرخ شکست بسیار بالایی (58/13) دارد که ناشی از ساختار و مدیریت نامناسب شبکه است. همچنین بالا بودن درصد اختلالات هیدرولیکی نسبت به سایر عوامل شکست، نشان دهنده نامناسب بودن وضعیت فشار هیدرولیکی و فرسودگی شبکه است. کاربرد روش این تحقیق در یک شبکه واقعی نتایج رضایت بخشی در خصوص افزایش کارایی سیستم و کاهش هزینه‌ها ارائه می‌دهد.