بررسی روابط منبع و مخزن در سیستم‌های مختلف زراعی کشت برنج (Oryza sativa L.) رقم فجر

Abstract

<em> </em>به منظور بررسی سیستم­های زراعی و تعیین روابط بین منبع و مخزن در برنج رقم فجر، آزمایشی در مؤسسه تحقیقات برنج کشور واقع در شهرستان آمل در سال زراعی 1388اجرا شد. آزمایش به­صورت کرت های یکبار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام گردید. سیستمهای زراعی مختلف در سه سطح (کشت سنتی، کشت بهبود یافته و کشت SRI) به عنوان عامل اصلی و عامل فرعی شامل سه سطح روابط منبع و مخزن (حذف یک سوم خوشه، حذف برگ پرچم و شاهد) بود. عملکرد دانه در کشت بهبود یافته (9/873 گرم در مترمربع) نسبت به کشت سنتی و SRI بترتیب با نسبت 3/18 و 1/25% افزایش معنی‌داری داشت، زیرا حداکثر و کمترین تعداد خوشه‌چه‌ پوک در خوشه به ترتیب برای سیستم­های کشت SRI و بهبود یافته حاصل گردید و تعداد خوشه در مترمربع برای کشت بهبود یافته بیشتر از کشت سنتی و SRI بود. حداقل تعداد خوشه‌چه‌ پوک درخوشه با قطع یک سوم بدست آمد که نسبت به شاهد به نسبت 5/39% کاهش معنی‌داری داشت و نشان‌دهنده محدودیت منبع فتوسنتزی در رقم فجر است. تعداد خوشه‌چه پوک درخوشه با قطع برگ پرچم در مقایسه با شاهد به نسبت 3/7% افزایش یافت. میزان عملکرد دانه با قطع برگ پرچم نسبت به شاهد حدود 4/16% کاهش داشت‌. اثر متقابل سیستم‌های زراعی مختلف با روابط منبع – مخزن تنها بر تعداد خوشه‌چه‌ پوک در خوشه از نظر آماری در سطح احتمال 5% معنی­دار گردید .