مقایسۀ تعریف زیبایی از منظر فارابی و آکویناس؛ با تاکید بر مفهوم کمال

Abstract

فارابی در بستر فلسفة اسلامی و آکویناس در بستر فلسفة مسیحی هر دو در تعریف «زیبایی» از مفهوم «کمال» بهره می‌برند. این نوشتار، با روش گردآوری اسنادی و تحلیل محتوا، تعاریف زیبایی و مفهوم کمال در آنها از منظر فارابی و آکویناس را بررسی می‌کند. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که این دو فیلسوف در چگونگی پرداختن به تعریف زیبایی و مراتب آن با یکدیگر اشتراک دارند، اما فارابی به مفهوم «کمال» در تعریف زیبایی اهتمام بیشتری دارد و به جای آن، آکویناس به «لذت»، «تناسب» و «وضوح» می‌پردازد که در تعاریف فارابی به طور صریح اشاره نمی‌شوند. نکتة مهم دیگر گره زدن بحث زیبایی با اقانیم سه‌گانه از سوی آکویناس است که فارابی چنین پرداختی در باب مفاهیم اسلامی ندارد. همچنین با آنکه اشاره‌ای در فلسفة آکویناس مبتنی بر ذهنی بودن زیبایی وجود دارد، در جمع‌بندی کلی، زیبایی از منظر هر دو فیلسوف را می‌توان عینی دانست.