ارزیابی نسبت «آگاهی» از الگوی باغ ایرانی و «تمایل» به استفاده از آن در طراحی منظر مقایسه دو گروه دانشجویان معماری منظر و طراحان حرفه ای

Abstract

باغ ایرانی منظری فرهنگی است که از تعامل ذهن ایرانیان با طبیعت، بر بستر جغرافیایی و در طول زمان شکل گرفته و به حیات خود ادامه داده است. تداوم نیافتن کاربرد الگوی باغ ایرانی در طراحی‌های معاصر منظر ایران، زنگ خطری است که نخستین انعکاس آن در زمان ناصرالدین شاه با اقدام به پارک‌سازی به گوش رسید و طنین آن امروزه بلندتر از هر زمان دیگری است. مقالة حاضر از میان پرشمار دلایل تأثیرگذار گسستِ کاربرد این الگو با تکیه بر آموزش معماری منظر در مقطع کارشناسی ارشد ناپیوستة معماری و با روش کمی، افزایش سطح آگاهی به باغ ایرانی را در میان دانشجویان و حرفه‌مندان دانش‌آموختة معماری منظر به عنوان یکی از نقاط قوت این گرایش برمی‌شمارد. نتایج این تحقیق نشان می‌دهند که آموزش دانشگاهی باعث بالا رفتن سطح آگاهی از باغ ایرانی در دانشجویان و دانش‌آموختگان و نیز طراحان و حرفه‌مندان -اما نه یکسان- شده است. این بدان معناست که روند دستیابی به آگاهی از باغ ایرانی با پایان دورة دانشگاه خاتمه نمی‌یابد. در ادامه بر اهمیت عواملی تدقیق‌نیافته صحه می‌گذارد که به‌‌رغم افزایش تمایل به کارگیری این الگو با افزایش شناخت آن در دانشگاه، برقراری ارتباطی مستقیم را میان آگاهی و تمایل در کار حرفه‌ای تضمین نمی‌کند؛ و البته شناخت این عوامل خود سرآغاز پژوهشی دیگر است.