اثرات تلاطم‌های نرخ ارز بر ارزش‌افزوده بخش صنعت‌و معدن در ایران در شرایط تحریم‌های یک‌جانبه و چندجانبه

Abstract

در سند چشم­انداز، بخش صنعت و معدن به عنوان موتور محرکه رشد اقتصادی پیوسته، باثبات و پرشتاب در نظر گرفته شده است، اما اقتصاد ایران در ادوار گذشته با تلاطم­های ارزی مواجه بوده است که بخش صنعت را نیز تحت تأثیر قرار داده است. تلاطم‌های ارزی از کانال‌های مختلفی می‌تواند تولید، سرمایه‌گذاری، اشتغال و رفتار قیمتی بنگاه‌های صنعتی را تحت تأثیر قرار دهد. بنابراین، شناخت این کانال‌ها می‌تواند مکانیسم‌های اثرگذاری تلاطم‌های ارزی بر بخش صنعت را مشخص کند. بر این اساس، مسأله اصلی این پژوهش تحلیل اثرات تلاطم‌های نرخ ارز بر ارزش افزوده بخش صنعت و معدن در ایران در شرایط تحریم است که شرایط تحریم از طریق ورود متغیر مجازی در الگو در پژوهش لحاظ شده است. همچنین برآورد الگو با استفاده از الگوی خودتوضیح با وقفه‌های گسترده در دوره زمانی (1395-1347) صورت گرفته است. نتایج حاصل از برآوردهای صورت گرفته در بلندمدت بیانگر این است که تحریم‌های شدید از طریق ایجاد تلاطم‌های نرخ ارز اثرات منفی و معناداری بر رشد ارزش افزوده بخش صنعت و معدن داشته است. همچنین، نرخ رشد انباشت سرمایه، نرخ رشد نیروی کار، نرخ رشد تسهیلات اعطایی بانکی و نرخ رشد واردات کالاهای سرمایه‌ای بخش صنعت و معدن اثرات مثبت و معناداری بر ارزش‌افزوده بخش صنعت و معدن داشته‌اند.