نابرابری تورمی و اثرات آن بر توزیع سهم مخارج گروه‌های شغلی در ایران

Abstract

نابرابری تورمی مبین رویارویی خانوارهای دارای مخارج مصرفی متفاوت با نرخ‌های تورم مختلف است . مقالة حاضر از دو بخش عمده تشکیل شده است: بخش اول، محاسبة نابرابری تورمی و بخش دوم، تأثیر این نابرابری بر توزیع مخارج گروه‌های شغلی. برای بررسی وجود نابرابری از سه روش شکاف ثروت‌مدارانه، تحلیل توصیفی CPI خانوارها(ضریب چولگی)و تورم گروه‌های اجتماعی اقتصادی(گروه شغلی سرپرست خانوار) استفاده می‌شود. به منظور دستیابی به تجزیه و تحلیل دقیق‌تری از شرایط تورمی و اثرات تغییرات شاخص قیمت موجود در کشور، در بخش بعدی تأثیر شاخص قیمت مصرف کنندة ویژه هر گروه شغلی را بر سهم مخارج همان گروه مورد بررسی قرار می‌دهیم. در حقیقت هدف این مطالعه، بررسی تأثیر تورم بر نابرابری در یک کلیت نیست، بلکه مقصود متمایز کردن اقشاری است که از تورم آسیب می‌بینند یا از آن نفع می‌برند.خانوارهای مناطق شهری ایران با توجه به اینکه سرپرست خانوار در کدام یک ازگروه­های شغلی قرار دارد، تقسیم‌بندی شده‌اند. یافته‌ها حاکی از وجود نابرابری تورمی بین خانوارها در گروه­های شغلی متفاوت در مقاطع زمانی است، هرچند روند این نابرابری طی زمان نوسانی است. به طور میانگین در دورة مورد بررسی مدیران و مقامات عالی رتبه و کارشناسان تورم کمتری را تجربه کرده‌اند و تأثیر این تورم (افزایش شاخص قیمت) بر سهم مخارج گروه‌ها از مجموع مخارج جامعه کاهنده می‌باشد. در بعضی گروه‌ها تورم موجب افزایش ارزش دارایی‌ها و درنتیجه افزایش ثروت فرد می‌شود طوری‌که افزایش درآمد بیش از افزایش مخارج است. در گروه‌هایی که با فقدان این دارایی‌ها مواجه هستند تورم تنها مخارج آنها را افزایش می‌دهد و درآمد همپای مخارج افزایش نمی‌یابد بنابراین گروه‌های پایین درآمد و ثروت از تورم متضرر می‌شوند. در مطالعة حاضر کارگران ساده گروهی هستند که نه تنها به طور میانگین با بالاترین تورم روبه‌رو هستند بلکه این تورم سهم مخارج مصرفی آنها را در این دوره افزایش داده است.